Το διάφραγμα... δεν έχει ηλκία
Άρθρο της Χειρουργού ΩΡΛ, Αργυρώς Κυπραίου*
Η αδικαιολόγητη κούραση και η κακή φυσική κατάσταση, τα συχνά μπουκώματα αλλά και οι ιγμορίτιδες, οι ωτίτιδες και οι πονοκέφαλοι μπορεί να οφείλονται στο στραβό διάφραγμα και στην έλλειψη φυσιολογικής αναπνοής. Παράλληλα, οι υπερτροφικές κόγχες και οι προβληματικές ρινικές βαλβίδες μπορεί να επιδεινώνουν το πρόβλημα. Μοναδική λύση η επέμβαση με σύγχρονα, ανώδυνα μέσα.

Πότε κάποιος ασθενής χρειάζεται επέμβαση διαφράγματος;

Όταν κουράζεται εύκολα (περισσότερο από το φυσιολογικό) πάνω σε άσκηση, όταν δεν μπορεί να τρέξει, δεν μπορεί να ανέβει σκάλες, δεν μπορεί να περπατήσει σε ανηφορικό διάδρομο, δυσκολίες που δεν συμβαδίζουν με την κατάσταση που αντιμετωπίζει και την ηλικία του. Σε νέους ανθρώπους εκδηλώνεται ως σχετικά κακή φυσική κατάσταση. Όσοι ασχολούνται με καταδύσεις, αντιμετωπίζουν, ξαφνικά, μεγάλες δυσκολίες. Μπουκώνουν οι μύτες και πονούν τα αυτιά. Το ίδιο παθαίνουν και όσοι ταξιδεύουν συχνά με αεροπλάνο λόγω αλλαγής της πίεσης. Όλα αυτά προέρχονται από το διάφραγμα.

Πόσο σημαντική είναι η σχετική επέμβαση;

Είναι μια επέμβαση πολύ σημαντική, αφού αφορά στην αναπνοή του ανθρώπου και τον τρόπο που κοιμάται, που ξεκουράζεται, αφού αφορά στην απόδοσή του στην εργασία του την επόμενη ημέρα, την ενέργεια που έχει, την οξυγόνωση του οργανισμού του όχι μόνο το βράδυ όταν κοιμάται αλλά και στη διάρκεια της ημέρας.

Σε ποιες ηλικίες εκδηλώνεται;

Το διάφραγμα δεν έχει ηλικία. Μπορεί να αφορά σε νέους αλλά και σε ενήλικες ή σε ανθρώπους άνω των 60 ετών. Τα συμπτώματα είναι τα ίδια. Να μην μπορούν να αναπνεύσουν στον ύπνο, να παρουσιάζουν ροχαλητό και άπνοιες.

Αν κάποιος παρουσιάζει τα πιο πάνω συμπτώματα και δεν αντιμετωπίσει το πρόβλημα, τι μπορεί να του συμβεί;

Θα έχει επιπλοκές: συχνά μπουκώματα, κρυώματα, ιγμορίτιδες, ωτίτιδες, πονοκεφάλους, προβλήματα, συνήθως, που αφορούν στο αναπνευστικό. Τα προβλήματα επιδεινώνονται, γίνονται μόνιμα και έπειτα δεν αντιμετωπίζονται εύκολα. Πολλοί, για να αντιμετωπίσουν τα συχνά μπουκώματα της μύτης, καταφεύγουν στη χρήση σπρέι και αυτό είναι λάθος, αφού η λύση που προσφέρουν αυτά είναι προσωρινή και η κατάχρηση αυτών οδηγεί σε εθισμό και καταστροφή του ρινικού βλεννογόνου.

Πώς μπορεί να λυθεί το πρόβλημα;

Με επέμβαση διαφράγματος που μπορεί να γίνει με καινούργια μέθοδο, χωρίς λέιζερ και ραδιοσυχνότητες που χρησιμοποιούνται πια μόνο για τις κόγχες. Εξάλλου διεθνώς και στα καλύτερα χειρουργικά κέντρα στο εξωτερικό, το διάφραγμα ευθειάζεται με λεπτές κινήσεις, αφαιρούνται οι προεξοχές, τα κενά γεμίζουν με μοσχεύματα. Όλα αυτά απαιτούν επιδεξιότητα στο χέρι του χειρουργού και όχι κάποια ακτινοβολία.

Πρόκειται για μια επέμβαση ρουτίνας;

Τα περιστατικά με αναποτελεσματικά χειρουργεία, που δημιουργούν μια ανασφάλεια και έναν φόβο πως είναι άσκοπη μια επέμβαση διαφράγματος, είναι πολλά. Η επέμβαση διαφράγματος ακούγεται σαν μια συνηθισμένη επέμβαση ρουτίνας και είναι έτσι αλλά μόνο για έναν εξειδικευμένο γιατρό.

Τι πρέπει να προσέξει ο χειρουργός πριν την επέμβαση;

Κατ’ αρχάς να πούμε πως η επέμβαση προσφέρεται για όλες τις ηλικίες και αποτελεί συνάρτηση της συνολικής κατάστασης της υγείας του ασθενούς. Πριν αποφασίσει ο χειρουργός να κάνει την επέμβαση του διαφράγματος, πρέπει να δει αν στον συγκεκριμένο ασθενή υπάρχει πρόβλημα στις ρινικές βαλβίδες. Πώς το καταλαβαίνει; Αν βάλει τον ασθενή να κλείσει το ένα ρουθούνι και να προσπαθήσει να αναπνεύσει με το άλλο. Τότε, μπορεί να δει αν τα πλαϊνά του άλλου ρουθουνιού κολλάνε πάνω στο διάφραγμα. Αν συμβαίνει κάτι ανάλογο, τότε θα πρέπει, μαζί με το διάφραγμα, να φτιαχτούν και τα πλαϊνά τοιχώματα. Άλλωστε, οι ρινικές ταινίες σε αυτό βοηθούν: σηκώνουν το πλαϊνό τοίχωμα, διευκολύνοντας τη δίοδο του αέρα. Τι κάνουμε στην επέμβαση; Παίρνουμε μοσχεύματα από το διάφραγμα, τμήματα χόνδρου που αφαιρέθηκαν για να ισιώσει το διάφραγμα και αφού τα λειάνουμε, τα χρησιμοποιούμε για να ενισχύσουμε τα πλαϊνά της μύτης.

Πού οφείλονται όλα αυτά τα προβλήματα;

Το διάφραγμα χωρίζει τη μύτη στα δύο (είναι ένα τοίχωμα που χωρίζει τα δύο ρουθούνια μεταξύ τους). Το μπροστινό τμήμα είναι χόνδρινο και στο πίσω τμήμα υπάρχουν κάποιες προεξοχές οστέινες. Τι έχει συμβεί; Έχει «τσακίσει» (στραβό διάφραγμα) είτε εκ κατασκευής είτε από κάποιο χτύπημα. Μπορεί κάτι τέτοιο να έχει συμβεί στην παιδική ηλικία. Το αποτέλεσμα είναι στο εσωτερικό να υπάρχει «τσάκισμα» και το διάφραγμα να γέρνει προς τη μία ή και προς τις δύο πλευρές -δημιουργεί ένα s- και εμποδίζει την εισπνοή του αέρα. Την ομαλή ροή του αέρα μπορεί να εμποδίσουν και οι κόγχες που μπορούν να επεκταθούν και να φουσκώσουν (υπερτροφία). Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε στη ρύπανση της ατμόσφαιρας είτε στο εργασιακό περιβάλλον, στο οποίο μπορεί να υπάρχουν πολλά εισπνεόμενα χημικά (κομμωτήρια) ή αλλεργιογόνες αιτίες (βιβλιοπωλεία με βιβλία που έχουν σκόνη). Πώς γίνεται η επέμβαση διαφράγματος; Χρειάζεται να δημιουργήσουμε μια νέα αρχιτεκτονική, που αφορά το χόνδρινο τμήμα του διαφράγματος, αφαιρώντας κάποια μικρά τμήματά του, ώστε το υπόλοιπο να μείνει ολόισιο. Δεν αφαιρούμε μεγάλα τμήματα του διαφράγματος όπως παλιά, επειδή η μύτη βουλιάζει και αλλοιώνεται, αλλάζει το σχήμα της. Κάνουμε, λοιπόν, πολύ προσεκτικές αφαιρέσεις. Χρησιμοποιούμε πολύ λεπτά, μοντέρνα και εξειδικευμένα εργαλεία. Ειδικά στα πολύ τσακισμένα διαφράγματα ο στόχος μας δεν είναι να βγάλουμε μεγάλα κομμάτια για να κερδίσουμε χώρο, αλλά να πάρουμε αυτά τα κομμάτια, να τα λειάνουμε και να τα ξανατοποθετήσουμε στη μύτη είτε αφού τα συρράψουμε σε ειδικό φύλλο PDS είτε αφού τα ράψουμε μεταξύ τους σαν να φτιάχνουμε ένα παζλ. Στο ίδιο χειρουργείο γίνεται επέμβαση στις υπερτροφικές κόγχες, που βρίσκονται στο πλάι της μύτης, εσωτερικά. Σε αυτήν την περίπτωση μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε λέιζερ για να τις συρρικνώσουμε λίγο, αλλά πιο αποτελεσματική είναι η επέμβαση της κoγχοπλαστικής. Με αυτήν αφαιρείται ένα μικρό τμήμα του οστού της κόγχης και η υπόλοιπη ξαναράβεται, με το αποτέλεσμα να είναι μόνιμο. Πώς είναι ο ασθενής μετά την επέμβαση; Η επέμβαση, που διαρκεί μισή ώρα, γίνεται με ολική αναισθησία και ο ασθενής δεν παρουσιάζει μετεγχειρητικά προβλήματα, εμετούς ή ζαλάδες. Η ανάρρωση είναι εύκολη και ο ασθενής παίρνει εξιτήριο την επόμενη ημέρα, αφού του βγάλουμε τα μικρά ταμπονάκια που έχουμε τοποθετήσει στη μύτη -παλιά τα κρατούσαμε για 4-5 ημέρες, τώρα τα κρατάμε μόνο για ένα βράδυ. Δεν υπάρχουν μώλωπες και πρηξίματα, δεν φαίνεται πως ο ασθενής έχει χειρουργηθεί, μπορεί να πάει στη δουλειά του 3 ημέρες μετά, αρκεί αυτή να μην είναι χειρωνακτική. Οφείλει δε να αποφύγει το γυμναστήριο για 15 μέρες. Με την ευκαιρία της επέμβασης διαφράγματος μπορεί να κάνει κάποιες διορθώσεις στη μύτη; Μπορεί να κάνει μικρές ή μεγάλες διορθώσεις στο σχήμα της μύτη, μπορεί να ανασηκωθεί λίγο, μπορεί να λεπτυνθούν οι χόνδροι, τα πτερύγια, να πάψει να είναι τόσο πλατιά η μύτη, μπορεί να σμιλευτεί ο ύβος, ώστε να έχουμε φυσικό, ωραίο αποτέλεσμα. Και είναι ευκαιρία να γίνουν μαζί.

H Αργυρώ Κυπραίου είναι Μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Πλαστικής