Χρήστες ναρκωτικών εν αγνοία τους γίνονται καπνιστές οι οποίοι κάνουν χρήση αρωματικών ποτπουρί, που πωλούνται ελεύθερα σε καπνοπωλεία της χώρας. Μάλιστα, χρήση τέτοιου ποτπουρί, που είχε δράση πιο ισχυρή από αυτή της κάνναβης, αναφέρθηκε στο Τμήμα Αποκατάστασης Εξαρτημένων Ιανός του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης από άτομο που το προμηθεύτηκε από καπνοπωλείο της πόλης. Αυτά τα ποτπουρί πωλούνται σαν αρωματικές ουσίες και στις συσκευασίες τους αναγράφεται «όχι για ανθρώπινη χρήση» ενώ ούτε οι ίδιοι οι καπνοπώλες που πουλούν αυτά τα ποτ πουρί δεν γνωρίζουν ότι έχουν ψυχοτρόπα δράση.

Οι έμποροι ναρκωτικών επινοούν συνεχώς νέες ουσίες για να ξεφύγουν από τη τσιμπίδα του νόμου «παίζοντας» με τη χημική σύνθεση των παράνομων ουσιών. Ανάμεσα σε αυτές και η shisa ή sisa η οποία από τις αρχές του 2011 κάνει θραύση στις πιάτσες των χρηστών στην Αθήνα. Η ακριβής σύνθεση της ουσίας αυτής είναι άγνωστη. Διατίθεται στην παράνομη αγορά, κυρίως σε κρυσταλλική μορφή ή σε σκόνη, αναφέρεται ότι μοιάζει με μεθαμφεταμίνη, κοκαϊνη ή μεθαδόνη και οι κυριότερες παρενέργειές της είναι η αϋπνία, οι παραισθήσεις και η επιθετικότητα.



Προκαλούν εθισμό και μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο



Η χρήση των λεγόμενων νόμιμων ψυχοτρόπων ουσιών όχι μόνο προκαλεί εθισμό, αλλά μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο, τονίζει η ψυχίατρος, επιστημονικά υπεύθυνη του Τμήματος Αποκατάστασης Εξαρτημένων «Ιανός», Κάκια Νικολάου, στο περιθώριο ημερίδας με θέμα «Νέες τάσεις στη χρήση ουσιών: καινούργιες πληθυσμιακές ομάδες στόχοι-καινούργιοι τρόποι πρόσβασης στην αγορά, καινούργιες συνθετικές ουσίες.

«Έχουμε πληροφορίες από ασθενείς μας που αγόρασαν τέτοιες ουσίες και μάλιστα από συγκεκριμένα καπνοπωλεία της Θεσσαλονίκης, τα οποία είναι εντελώς αθώα και ίσως κι αυτός που τις πουλάει να μη ξέρει τι έχουν μέσα. Υποθέτουμε ότι αυτά τα ποτπουρί έχουν ψεκασμένα πάνω στα χορταράκια συνθετικούς αγωνιστές κανναβινοειδών υποδοχέων δηλαδή κάτι σαν συνθετική κάνναβη. Όλα αυτά παράγονται κατά κανόνα στη νοτιοανατολική Ασία και συσκευάζονται στην Ευρώπη, είτε σε μορφή χαπιών, είτε διατίθενται ως spice, δηλαδή ως χόρτα. Προκαλούν εξάρτηση, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό» επισημαίνει η κ. Νικολάου και συνιστά στους χρήστες προϊόντων καπνού να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να μην αγοράζουν κάτι που δε γνωρίζουν τι ακριβώς είναι. Το ίδιο συνιστά και για διάφορα φυτικά προϊόντα που πωλούνται ως άλατα μπάνιου, αρωματικά κεριά, αρωματικά βότανα αλλά και ως … καθαριστικά ηλεκτρικής σκούπας.

«Τέτοια προϊόντα, αν είναι συνθετικοί αγωνιστές κανναβινοειδών υποδοχέων, έχουν παρόμοια δράση με αυτή της ινδικής κάνναβης, είναι και κατασταλτικά και διεγερτικά ταυτόχρονα. Πχ τα προωθούν σαν άλατα, αλλά δεν είναι άλατα, οι χρήστες τα καπνίζουν, ενώ όσα είναι σε μορφή κάψουλας ή δισκίου ή σκόνης είτε καταπίνονται ή σνιφάρονται ή γίνεται ενδοφλέβια χρήση» εξηγεί η κ. Νικολάου.



Σε έξαρση η χρήση νόμιμων συνθετικών ουσιών



Σύμφωνα με την ίδια, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έξαρση στη χρήση συνθετικών ουσιών που ξεφεύγουν από το νόμο περί ναρκωτικών όλων των χωρών είτε γιατί είναι καινούργιες και δεν υπάγονται στο νόμο είναι γιατί δημιουργούνται με βάση παράνομες ουσίες με μία μικρή τροποποίηση της χημικής τους σύνθεσης, ώστε να μην υπάγονται στον νόμο.

«Το αποτέλεσμα είναι ότι αυτές οι ουσίες κυκλοφορούν παντού. Δηλαδή πωλούνται ελεύθερα σε καταστήματα σε κεντρικές οδούς, αλλά και μέσω του διαδικτύου που είναι ένας καινούριος τρόπος που κάνει αυτές τις ουσίες προσβάσιμες ακόμη και σε άτομα που δεν θέλουν να εμπλακούν σε παράνομες δραστηριότητες. Κάποιες από αυτές είναι πολύ επικίνδυνες. Το πιο επικίνδυνο σημείο είναι ότι δεν ξέρουμε τι είναι αυτές οι ουσίες, είναι πάρα πολύ δύσκολο να ανιχνευθούν γιατί η μία είναι πολύ παρόμοια με την άλλη. Δεν έχουμε ακόμη ούτε κλινικά στοιχεία ούτε και στατιστικά πολύ καλά για το τι ακριβώς προκαλούν και τι κάνουν. Έχουν αναφερθεί όμως τεκμηριωμένα θάνατοι, και κάποιοι από αυτούς αποδίδονται αποκλειστικά σε αυτές τις ουσίες» υπογραμμίζει η κ. Νικολάου.



Tι είναι τα νόμιμα ψυχότροπα



Νόμιμα ψυχότροπα (Legal highs) είναι συνθετικές ενώσεις που δεν υπόκεινται σε μέτρα ελέγχου και πωλούνται σε εξειδικευμένα καταστήματα, τα λεγόμενα head shops ή smart shops.

«Με τον όρο αυτό χαρακτηρίζεται ένα ευρύ φάσμα συνθετικών και φυτικής προέλευσης ουσιών και προϊόντων, μεταξύ αυτών και τα «φυτικά ψυχότροπα», τα «χάπια των πάρτι» και τα «προϊόντα χημικής έρευνας» πολλά εκ των οποίων ενδέχεται να έχουν σχεδιαστεί με σκοπό να παρακάμψουν τα υφιστάμενα συστήματα ελέγχου. Τα προϊόντα αυτά μπορεί να πωλούνται ως αρωματικά χώρου, θυμιάματα ή άλατα μπάνιου. Τα συνθετικά κανναβινοειδή και τα παράγωγα συνθετικής καθινόνης διακινούνται και μέσω διαδικτύου και πωλούνται ως νόμιμα ψυχότροπα. Αυτοί που παίρνουν απαγορευμένες ουσίες ξέρουν τι μπορεί να τους συμβεί, αυτοί όμως που παίρνουν τα νόμιμα ψυχότροπα δεν ξέρουν τι μπορεί να τους συμβεί και με τι κινδύνους βρίσκονται αντιμέτωποι» επισήμανε κατά τη διάρκεια της ημερίδας η κοινωνιολόγος του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά, Ιωάννα Σιάμου.

Περισσότερες από 150 νέες ψυχοδραστικές ουσίες κοινοποιήθηκαν στην ΕΕ από το 1997 έως το 2010.

«Το φαινόμενο της ραγδαίας αύξησης των νέων ουσιών συνδέεται με την εμφάνιση των συνθετικών κανναβινοειδών και των συνθετικών παραγώγων καθινόνης. Τα συνθετικά καννανινοειδή έχουν παραισθησιογόνο, υπνωτική ή κατασταλτική δράση και έχουν ανιχνευθεί σε μείγματα βοτάνων για κάπνισμα, όπως το spice. Κυκλοφορούν στα κράτη μέλη της ΕΕ από τα τέλη του 2008 ενώ υπάρχουν υποψίες ότι κυκλοφορούν και στην Ελλάδα . Κανένα από αυτά δεν είναι καταχωρημένο στους πίνακες των Συμβάσεων των Ηνωμένων Εθνών» ανέφερε η κ. Σιάμου.