Έντονο θυμό βιώνουν οι άνθρωποι που πλήττονται ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση και την ανεργία καθώς έχουν την αίσθηση ότι στερούνται του δικαιώματος της αντίδρασης και η τύχη τους πλέον δεν καθορίζεται από τους ίδιους. Αυτό είναι το κυρίαρχο συναίσθημα στο οποίο τους οδηγεί μια ψυχική κατάσταση ανημποριάς. Τα παραπάνω διαπιστώνει ο ψυχίατρος - ψυχοθεραπευτής, Φίλιππος Κουνιάκης, μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου των τεσσάρων ομάδων ψυχικής διαχείρισης της οικονομικής κρίσης, που πραγματοποιήθηκαν στις δημοτικές κοινότητες του δήμου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με την αντιδημαρχία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Προστασίας του Πολίτη, με τη συμμετοχή 45 ανθρώπων και την εθελοντική ενεργοποίηση δώδεκα επαγγελματιών ψυχικής υγείας. Την περίπτωση ενός 30χρονου άνδρα φέρνει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα η ψυχολόγος Κατερίνα Χατζηκαλία, η οποία σημειώνει ότι αντιμετώπιζε έντονα προβλήματα στις σχέσεις και τις φιλίες που διατηρεί. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι, όταν έχασε τη δουλειά του, ένιωθε να τον αντιμετωπίζουν οι άλλοι υποτιμητικά, διαφορετικά από ό,τι στο παρελθόν, γεγονός που του δημιούργησε έντονο θυμό προς όσους έκρινε ότι τον απορρίπτουν. Από την πλευρά του ο κ. Κουνιάκης περιγράφει την περίπτωση μιας 23χρονης πτυχιούχου που όταν έχασε τη δουλειά της στην ασφαλιστική εταιρεία όπου απασχολούνταν, θέλησε να ενταχθεί στην ομάδα, καθώς αισθανόταν άσχημα που μένει με την οικογένειά της και δυσκολευόταν να δει το μέλλον με θετικό τρόπο. «Επρόκειτο για το νεότερο μέλος των ομάδων που αρχικά εξέφρασε έντονο θυμό και γκρίνια. Έχοντας ως καλή αφετηρία τον δυναμισμό της, καθώς δραστηριοποιείται στο κίνημα των αγανακτισμένων και διατηρεί προσωπικό ιστολόγιο στο διαδίκτυο, προσέλαβε από την ομάδα πολύ μεγάλη συναισθηματική ανακούφιση καθώς έβλεπε δίπλα της ανθρώπους άνω των 45 ετών να ξεκινούν καινούρια πράγματα στη ζωή τους, κάτω από την πίεση της κρίσης», αναφέρει. Ωστόσο τα δεδομένα από την λειτουργία των ομάδων, τους 3,5 μήνες που προηγήθηκαν, αποκαλύπτουν έντονες διαφορές φύλου καθώς μόλις έξι άνδρες συμμετείχαν σε αυτές, σε σύνολο 45 συμμετεχόντων. «Ο ανδρικός πληθυσμός εμφανίζει μια δυσκολία να αποδεχτεί αυτού του είδους την πνευματική δυσφορία. Έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι είμαστε επαρκείς σε όλα και δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε τον ρόλο μας μέσα σε μια ομάδα. Γι αυτό και οι άνδρες που προσήλθαν σε αυτήν ήταν αρκετά «κουμπωμένοι», λιγότερο εκφραστικοί σε συναισθηματικό επίπεδο και αδυνατούσαν να αποδεχτούν ότι αντιμετωπίζουν βασικές δυσκολίες στην καθημερινότητά τους» τονίζει ο κ. Κουνιάκης. Ενδεικτικά αναφέρεται στην περίπτωση ενός 32χρονου που δεν προσήλθε στις συνεδρίες για ενάμισι μήνα με το πρόσχημα της γρίπης, ωστόσο, παρά τις αρχικές του αντιστάσεις, κατέφερε να εκφραστεί σε πιο προσωπικό επίπεδο, να μοιραστεί συναισθήματά του και να ακολουθήσει πρόταση που του έγινε από τρίτο πρόσωπο, μέλος της ομάδας, για να ζητήσει βοήθεια από συγγενικά του πρόσωπα εκτός Ελλάδας, στην προσπάθειά του να βρει δουλειά. Το «μυστικό» της παρέμβασης, σύμφωνα με τον ψυχοθεραπευτή, είναι να νιώσει ο καθένας ότι δεν είναι μόνος. Αυτό έγινε και στην περίπτωση μιας 40χρονης γυναίκας που στην παρούσα φάση ήρθε αντιμέτωπη με την ανεργία παρά το γεγονός ότι διαθέτει δύο μεταπτυχιακά διπλώματα και ένα διδακτορικό. Παράλληλα η ίδια και ο άνεργος σύζυγός της ένιωθαν τις καθημερινές δυσκολίες να τους οδηγούν σε αδιέξοδο. Τα μέλη της ομάδας, μετά από παρότρυνση του θεραπευτή, πρότειναν λύσεις για την δημιουργική απασχόληση του τρίχρονου παιδιού της οικογένειας μέσα από δωρεάν προγράμματα και εθελοντικές ομάδες, ενώ πρότειναν και επαγγελματικές διεξόδους για τους γονείς. Έτσι η 40χρονη γυναίκα πριν λίγο καιρό ανακοίνωσε ότι βρήκε δουλειά με μερική απασχόληση μετά από πρόταση άλλου μέλους της ομάδας. Μετά από την «εγκατάσταση» αυτού του αισθήματος αλληλεγγύης, το επόμενο βήμα για την 11μελή ομάδα που θα συμμετέχει στον δεύτερο κύκλο συνεδριών στο 5ο δημοτικό διαμέρισμα, είναι η συνειδητοποίηση από τον κάθε έναν και την κάθε μία του προσωπικού λόγου για τον οποίο βιώνουν δυσφορία από την οικονομική κρίση. «Αισθανόμαστε άσχημα για διαφορετικούς λόγους: είτε επειδή χάνουμε το προηγούμενο στάτους, είτε γιατί νιώθουμε ότι δεν μας φροντίζει το κράτος, είτε επειδή δεν βρίσκουμε συμπαράσταση από την οικογένεια και τους φίλους μας. Εφόσον αντιληφθούμε τι είναι αυτό που μας κάνει να αισθανόμαστε έτσι, μπορούμε να βρούμε πρακτικούς τρόπους για να αναστρέψουμε το κλίμα», τονίζει ο κ. Κουνιάκης. Υπογραμμίζε ακόμη ότι προϋπόθεση για να αλλάξουν τα πράγματα είναι η πίστη στη δυνατότητα αντίδρασης και αλλαγής. «Σε αντίθεση με το «λεφτά υπάρχουν» αξίζει να πούμε ότι ελπίδα υπάρχει και τα οφέλη από το να αλλάξουμε είναι πολλά», αναφέρει χαρακτηριστικά.