Κάποιες πολυανθεκτικές στα φάρμακα μορφές της φυματίωσης εξαπλώνονται με ανησυχητικό ρυθμό στην Ευρώπη και αναμένεται ότι θα προκαλέσουν χιλιάδες θανάτους, αν οι εθνικές υπηρεσίες υγείας δεν λάβουν μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Εγκαινιάζοντας ένα νέο περιφερειακό πρόγραμμα δράσης για τον καλύτερο εντοπισμό, διάγνωση και θεραπεία των κρουσμάτων της νόσου η οποία μεταδίδεται με τον αέρα, η διευθύντρια του ΠΟΥ για την Ευρώπη προειδοποίησε ότι η αδιαφορία επέτρεψε την έξαρση της φυματίωσης και αν η κρίση δεν αντιμετωπιστεί τώρα θα έχει τεράστιο ανθρώπινο και οικονομικό κόστος στο μέλλον. "Η φυματίωση είναι μια παλιά ασθένεια που δεν εξέλειψε ποτέ και τώρα εξελίσσεται με εκδικητικό τρόπο," δήλωσε η περιφερειακή διευθύντρια του ΠΟΥ για την Ευρώπη Σουζάνα Τζάκαμπ. "Οι αριθμοί είναι τρομακτικοί. Η κατάσταση είναι δραματική," είπε σε συνέντευξη Τύπου στο Λονδίνο η Λουτσίτσα Ντιτίου, γραμματέας της πρωτοβουλίας "Συνεργασία Εξάλειψης της Φυματίωσης (Stop TB Partnership)". Η φυματίωση είναι σήμερα πανδημία από την οποία κάθε χρόνο πεθαίνουν περίπου 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι. Η φυματίωση προκαλείται από το βάκιλο του Κοχ, ο οποίος φέρει το όνομα του γιατρού που τον ανακάλυψε το 1882. Ο βάκιλος συνήθως εισβάλλει στους πνεύμονες, όπου σιγά σιγά αλλοιώνει τους ιστούς. Όταν οι βάκιλοι «εκτοξεύονται» στον αέρα με το φτάρνισμα ή τον βήχα, παραμένουν ενεργοί για μερικές ώρες και μπορούν να μολύνουν και άλλους ανθρώπους που τους εισπνέουν. Το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού είναι μολυσμένο από το βάκιλο, αλλά μόνο το 10% εκδηλώνει την ασθένεια. Τα βασικά συμπτώματα είναι πυρετός, απώλεια βάρους και επίμονος βήχας με φλέγματα ή αίμα. Εάν δε χορηγηθεί θεραπεία, η φυματίωση πάντα επιφέρει το θάνατο στον ασθενή μέσα σε δύο έως πέντε χρόνια. Τα κρούσματα των πολυανθεκτικών στα φάρμακα μορφών της φυματίωσης εξαπλώνονται γοργά με περίπου 440.000 νέους ασθενείς κάθε χρόνο ανά τον κόσμο. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ και την Stop TB, τα κρούσματα αυτά συναντώνται σε 53 χώρες της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας. Εκεί σημειώνονται περισσότερα από 80.000 τέτοια κρούσματα κάθε χρόνο, που αντιστοιχούν σχεδόν στο ένα πέμπτο των συνολικών παγκόσμιων κρουσμάτων. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, τα ακριβή στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα γιατί οι περισσότερες χώρες έχουν ελλείψεις σε διαγνωστικά μέσα, αλλά επισήμως τα καταγεγραμμένα κρούσματα αυξήθηκαν έξι φορές από το 2008 ως το 2009. Τα ποσοστά είναι υψηλότερα στην ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, αλλά σε πολλές χώρες της δυτικής Ευρώπης παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων φυματίωσης και πολυανθεκτικών στα φάρμακα μορφών φυματίωσης, είπε η Ντιτίου. Το Λονδίνο έχει το υψηλότερο ποσοστό κρουσμάτων φυματίωσης μεταξύ των πρωτευουσών δυτικοευρωπαϊκών χωρών με περίπου 3.500 νέα κρούσματα τον χρόνο εκ των οποίων το 2% της πολυανθεκτικής μορφής. Η θεραπεία της φυματίωσης είναι μια μακρά και δυσάρεστη διαδικασία και οι ασθενείς χρειάζεται να λαμβάνουν έναν συνδυασμό ισχυρών αντιβιοτικών επί έξι μήνες. Αναφορικά με τις πολυανθεκτικές μορφές της νόσου, η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει δύο ή και περισσότερα χρόνια κοστίζοντας 16.000 δολάρια μόνο για τα φάρμακα και μέχρι 200.000 με 300.000 δολάρια ανά ασθενή αν συμπεριληφθούν και τα έξοδα της απομόνωσης στο νοσοκομείο και άλλου είδους ιατρικής φροντίδας. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι περίπου το 7% των ασθενών με φυματίωση πεθαίνουν και το ποσοστό αυτό των θανάτων αυξάνεται σε περίπου 50% για τους ασθενείς με την πολυανθεκτική μορφή. Το νέο πρόγραμμα δράσης του ΠΟΥ ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων στοχεύει να σώσει 120.000 ζωές μέχρι το 2015. Επικεντρώνεται στην ανάγκη να υπάρχει καλύτερη ενημέρωση για τη νόσο και τα συμπτώματά της για γιατρούς και ασθενείς, να διαγιγνώσκεται έγκαιρα η νόσος και να αντιμετωπίζεται με τα κατάλληλα φάρμακα, αλλά και να παρακολουθούνται οι ασθενείς για πολλούς μήνες ή και χρόνια ώστε να διασφαλίζεται ότι λαμβάνουν την φαρμακευτική τους αγωγή.