Η άσκηση είναι η καλύτερη μη φαρμακευτική παρέμβαση για τους ασθενείς με χρόνια αρθρίτιδα, διαπιστώνουν ερευνητές του ΤΕΦΑΑ Τρικάλων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Η σχετική έρευνα, που μελετάει τα οφέλη της άσκησης σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, πραγματοποιείται από τους Αντώνη Σταυρόπουλο-Καλίνογλου (μεταδιδακτορικό ερευνητή στο ΤΕΦΑΑ Τρικάλων) και Αθανάσιο Τζιαμούρτα (αναπληρωτή καθηγητή στο ΤΕΦΑΑ Τρικάλων), με τη συνεργασία του Γεωργίου Δ. Κίττα (καθηγητή Ρευματολογίας, στο Dudley της Αγγλίας). Η έρευνα χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα, εξηγεί ο κ. Σταυρόπουλος-Καλίνογλου, είναι μια χρόνια νόσος, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, για κάποια ακόμα άγνωστη αιτία, επιτίθεται στις αρθρώσεις του σώματος προκαλώντας πόνο, οίδημα, δυσκαμψία, ακόμη και καταστροφή τους και μειώνοντας σημαντικά την κινητικότητα και την ανεξαρτησία τους. Επιπλέον, η ρευματοειδής αρθρίτιδα επηρεάζει τη λειτουργία πολλών άλλων οργάνων του σώματος και κυρίως των μυών και της καρδιάς, ενώ οι ασθενείς χάνουν σημαντικό ποσοστό του μυϊκού τους ιστού και υποφέρουν συχνά από καρδιαγγειακά νοσήματα. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα παρουσιάζει μια συχνότητα της τάξεως του 1% στο γενικό πληθυσμό, ενώ η συχνότητα είναι μεγαλύτερη κατά περίπου τρεις φορές στις γυναίκες και στα άτομα άνω των 40 ετών. Πολύ γνωστή περίπτωση ασθενούς που έπασχε από ρευματοειδή αρθρίτιδα ήταν ο Κρίστιαν Μπάρναρντ, γνωστός καρδιοχειρουργός, ο πρώτος που πραγματοποίησε μεταμόσχευση καρδιάς από άνθρωπο σε άνθρωπο. "Στο γενικό πληθυσμό, η άσκηση είναι η καλύτερη μη φαρμακευτική παρέμβαση που μπορεί να βελτιώσει τόσο το μυικό σύστημα όσο και την καρδιαγγειακή λειτουργία. Μέχρι πρόσφατα, όμως, η άσκηση θεωρείτο απαγορευμένη για τους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Πρόσφατες έρευνες, όμως, απέδειξαν ότι αυτοί οι ασθενείς μπορούν να συμμετέχουν σε σωστά σχεδιασμένα προγράμματα άσκησης" επισημαίνει ο αναπληρωτής καθηγητής στο ΤΕΦΑΑ Τρικάλων. Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, οι συνεργαζόμενοι επιστήμονες στο συγκεκριμένο πρόγραμμα έχουν ήδη πραγματοποιήσει μια έρευνα που απέδειξε ότι η άσκηση βελτιώνει την καρδιοαναπνευστική λειτουργία, τη λειτουργία των αγγείων, αλλά μπορεί ακόμα και να βελτιώσει την κινητικότητα των ασθενών αυτών. Η συστηματική άσκηση μπορεί να αναστρέψει τη δυσλειτουργία που παρατηρείται στο ενδοθήλιο, βελτιώνοντας παράγοντες όπως η αιματική ροή, να επηρεάσει την αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού και παράγοντες που σχετίζονται με την αντιφλεγμονώδη δράση. Η μελέτη, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, θα αποδείξει κατά πόσο επηρεάζονται αυτοί οι παράγοντες και ορισμένοι άλλοι στους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Επιπρόσθετα, έχει βρεθεί ότι τα χαμηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας συνδέονται με συχνότερες επισκέψεις στο νοσοκομείο και με μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής των ασθενών σε αυτό, ενώ η ένταση της άσκησης μπορεί να έχει ωφέλιμες επιδράσεις στην πορεία της νόσου. Στο νέο τους ερευνητικό πρόγραμμα, οι δύο μελετητές σκοπεύουν, όπως μας εξηγούν, να μελετήσουν τους ενδοκυττάριους μηχανισμούς, με τους οποίους η άσκηση μπορεί να βελτιώσει τη μυική και καρδιαγγειακή λειτουργία των ασθενών αυτών. Επίσης, θα μελετήσουν τους μηχανισμούς με τους οποίους η άσκηση επηρεάζει τη φλεγμονή που προκαλείται από τη νόσο. Τα αποτελέσματα της έρευνας ευελπιστούν πως θα ανοίξουν νέους δρόμους διαχείρισης της νόσου και των ασθενών που υποφέρουν από αυτήν και θα συμβάλουν στη σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Λίγα λόγια για τους ερευνητές Ο Αντώνης Σταυρόπουλος-Καλίνογλου ασχολείται συστηματικά, σε επιστημονικό επίπεδο, με την άσκηση και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, γράφοντας πάνω από 30 άρθρα, μερικά εκ των οποίων έχουν χρησιμοποιηθεί για να γραφτούν οι κατευθυντήριες γραμμές (guidelines) για την άσκηση και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Ο Θανάσης Τζιαμούρτας είναι αναπληρωτής καθηγητής στο ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και υπεύθυνος του εργαστηρίου βιοχημείας της άσκησης του Ινστιτούτου Σωματικής Απόδοσης και Αποκατάστασης του ΚΕΤΕΑΘ. Έχει γράψει 2 βιβλία και πάνω από 80 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά του εξωτερικού.Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στην επίδραση της διατροφής και άσκησης στο μεταβολισμό, στην επίδραση των συμπληρωμάτων διατροφής και της άσκησης στην παραγωγή ελευθέρων ριζών και στο ρόλο που παίζει η άσκηση στην καταστροφή του μυϊκού και συνδετικού ιστού. Το εργαστήριο Βιοχημείας της Άσκησης στοχεύει στην παραγωγή επιστημονικής γνώσης στα ερευνητικά πεδία της άσκησης και της αθλητικής διατροφής. Κύριος σκοπός του εργαστηρίου είναι η αποκάλυψη των κυτταρικών και μοριακών μηχανισμών, μέσω των οποίων η άσκηση και η διατροφή επηρεάζουν τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.