Πρώτη φορά Ισραηλινοί επιστήμονες κατάφεραν να πάρουν δερματικά
κύτταρα ακόμα και από ηλικιωμένους καρδιοπαθείς και να τα
αναπρογραμματίσουν στο εργαστήριο, έτσι ώστε να τα μετατρέψουν σε νέα
υγιή κύτταρα του μυϊκού ιστού που κάνει την καρδιά να χτυπάει. Η
τεχνική δοκιμάστηκε σε πειραματόζωα και μένει να δοκιμαστεί επίσης
στους ανθρώπους, κάτι για το οποίο θα χρειαστούν όμως μερικά χρόνια
ακόμα.



Τα νέα κύτταρα ενσωματώθηκαν με επιτυχία στον υπάρχοντα καρδιακό μυϊκό
ιστό, κάτι που έως τώρα δεν είχε ποτέ συμβεί, γεγονός που αποτελεί ένα
ακόμα σημαντικό βήμα στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής, καθώς
ανοίγει το δρόμο για τη θεραπεία της καρδιάς των ασθενών με τα δικά
τους πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα. Η λήψη των κυττάρων από τους ίδιους
τους ασθενείς φιλοδοξεί να παρακάμψει το συνηθισμένο πρόβλημα της
απόρριψης των κυττάρων ως «ξένων» από το ανοσοποιητικό σύστημα των
καρδιοπαθών.



Οι ερευνητές, μʼ επικεφαλής τον καθηγητή καρδιολογίας Λιόρ Γκεπστάιν
του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Technion και του Ιατρικού Κέντρου Ράμπαμ
της Χάιφα, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο ευρωπαϊκό
καρδιολογικό περιοδικό "European Heart Journal", σύμφωνα με το BBC και
το πρακτορείο Ρόιτερ, διευκρίνισαν ότι μένουν ακόμα να ξεπερασθούν
διάφορα εμπόδια προτού αρχίσει η κλινική εφαρμογή της νέας μεθόδου,
καθώς θα πρέπει να προηγηθούν κλινικές δοκιμές τουλάχιστον πέντε έως
δέκα ετών.



«Αυτό που είναι νέο και συναρπαστικό στην έρευνά μας, είναι πως
δείξαμε ότι είναι δυνατό να πάρουμε δερματικά κύτταρα από ένα
ηλικιωμένο ασθενή με προχωρημένη καρδιοπάθεια και καταλήξαμε να έχουμε
στο εργαστήριο κύτταρα της καρδιάς που είναι υγιή και νέα - το
ισοδύναμο των βλαστικών κυττάρων της καρδιάς του μόλις είχε γεννηθεί»,
ανέφερε ο Γκεπστάιν.



Οι πετυχημένες δοκιμές των Ισραηλινών ερευνητών έγιναν με δύο άνδρες
ασθενείς ηλικίας 51 και 61 ετών. Οι επιστήμονες προγραμμάτισαν ξανά τα
κύτταρα του δέρματος των καρδιοπαθών με τη βοήθεια τριών γονιδίων
(«παραγόντων μεταγραφής») και μάλιστα χωρίς να καταφύγουν, όπως άλλοι
επιστήμονες στο παρελθόν, σε ένα άλλο γονίδιο που έχει θεωρηθεί
υπεύθυνο για την πρόκληση καρκίνου σε τέτοιες τεχνικές κυτταρικού
αναπρογραμματισμού. Επίσης οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ως «όχημα» έναν
ιό για να μεταφέρει τα εν λόγω γονίδια με τις νέες γενετικές
πληροφορίες στον πυρήνα των δερματικών κυττάρων, ώστε να μετατραπούν
σε καρδιακά κύτταρα, όμως στη συνέχεια κατέστη δυνατό να απομακρυνθεί
αυτός ο ιός, ώστε να μειωθεί κι άλλο η πιθανότητα ογκογένεσης
αργότερα.



Τα βλαστικά κύτταρα που σε πρώτη φάση προέκυψαν από τα δερματικά, στη
συνέχεια διαφοροποιήθηκαν και μετατράπηκαν σε μυϊκά κύτταρα της
καρδιάς, τα οποία σε επόμενο στάδιο αναπτύχθηκαν σε υγιή καρδιακό
μυϊκό ιστό από κοινού με τα κύτταρα του προϋπάρχοντος μυϊκού ιστού της
καρδιάς των ασθενών. Μέσα σε 24 έως 48 ώρες, όλα τα μυϊκά κύτταρα, τα
παλιά και τα νέα (τα πρώην δερματικά) «χτυπούσαν» κανονικά. Ο νέος
ιστός εμφυτεύθηκε τελικά σε καρδιές αρουραίων και, όπως διαπίστωσαν οι
ερευνητές, ο μεταμοσχευμένος ιστός άρχισε γρήγορα να δημιουργεί
διασυνδέσεις με τα προϋπάρχοντα κύτταρα της καρδιάς των πειραματόζωων.



Οι επιστήμονες ευελπιστούν πως οι μελλοντικές κλινικές δοκιμές σε
ανθρώπους θα επιβεβαιώσουν ότι τα μοσχεύματα αυτού του είδους δεν θα
απορριφθούν από τον οργανισμό των καρδιοπαθών, από τους οποίους
λαμβάνονται στο αρχικό στάδιο τα δερματικά κύτταρα. Μέχρι όμως να
φθάσει η ώρα αυτών των κλινικών δοκιμών, σύμφωνα με τον
καθηγητή΄Γκεπστάιν, θα πρέπει να επιλυθούν διάφορα ζητήματα, όπως η
παραγωγή επαρκούς αριθμού αναπρογραμματισμένων κυττάρων, η ανάπτυξη
των ασφαλέστερων δυνατών μεθόδων για την αποφυγή της πρόκλησης
καρκίνου, η εύρεση της αναγκαίας χρηματοδότησης κ.α.



Οι βλάβες του καρδιακού μυϊκού ιστού μπορεί να προέρχονται από
διάφορες αιτίες, όπως έμφραγμα, υψηλή πίεση του αίματος, προβλήματα με
βαλβίδες της καρδιάς, καρδιομυοπάθειες λόγω ασθένειας, υπερβολική
κατανάλωση αλκοόλ, εκ γενετής δυσλειτουργίες κ.α. Όποια και αν είναι η
αιτία, ο μυς της καρδιάς δυσκολεύεται να αντλήσει αρκετό αίμα και να
τροφοδοτήσει ομαλά τον οργανισμό. Σε σοβαρές περιπτώσεις, καθίσταται
αναγκαία η μεταμόσχευση καρδιάς.



Ο καθηγητής καρδιαγγειακής ιατρικής του University College του
Λονδίνου Τζον Μάρτιν επεσήμανε ότι είναι σημαντικό οι ασθενείς να μην
σχηματίσουν την εσφαλμένη εντύπωση πως επίκειται άμεσα μια νέα
θεραπεία. «Αν η νέα τεχνική όντως έχει αποτέλεσμα, θα πάρει περίπου 15
χρόνια εωσότου εφαρμοστεί κλινικά», υπογράμμισε.