Πρόσβαση στα «μυστικά» της λειτουργίας του εγκεφάλου παρέχει η μαγνητοεγκεφαλογραφία, μια απεικονιστική μέθοδος η οποία βρίσκει εφαρμογή στη διάγνωση της επιληψίας , στον εντοπισμό όγκων του εγκεφάλου και στην κατανόηση της διάσπασης προσοχής ενώ υπό διερεύνηση είναι η δυνατότητα διάγνωσης του αυτισμού.

Τα παραπάνω επισήμανε ο Έλληνας επικεφαλής του Εργαστηρίου Μαγνητοεγκεφαλογραφίας του Απεικονιστικού Κέντρου Martinos του ΜΙΤ των ΗΠΑ, Δημήτρης Πανταζής, μιλώντας για τις τελευταίες ερευνητικές μελέτες που αποσκοπούν στην κατανόηση της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου

«Κατά τη διάρκεια επιληπτικών επεισοδίων υπερενεργοποιούνται ανεξέλεγκτα περιοχές του εγκεφάλου. Με την μαγνητοεγκεφαλογραφία εντοπίζουμε αυτές τις περιοχές και στη συνέχεια οι γιατροί επεμβαίνουν είτε με φάρμακα είτε με χειρουργικές επεμβάσεις. Αρχικά γίνεται προσπάθεια αντιμετώπισης της επιληψίας με τη χορήγηση φαρμάκων τα οποία σταματούν την ενεργοποίηση αυτών των περιοχών του εγκεφάλου. Στην περίπτωση που τα φάρμακα δεν είναι αποτελεσματικά μελετούμε σε πρώτο στάδιο την περιοχή του εγκεφάλου με μαγνητοεγκεφαλογράφημα , στην συνέχεια ανοίγουμε το κρανίο και με τη βοήθεια ηλεκτροδίων ελέγχουμε τις συγκεκριμένες περιοχές, δηλαδή ουσιαστικά κάνουμε μια λειτουργική χαρτογράφηση των περιοχών του εγκεφάλου. Εντοπίζουμε τις περιοχές που υπερδραστηριοποιούνται και αφαιρούνται χειρουργικά προσέχοντας να μη πειραχτούν οι περιοχές που είναι υπεύθυνες για λειτουργίες όπως η όραση , η ακοή κλπ» εξηγεί ο κ Πανταζής, με αφορμή διάλεξη με θέμα «Ανάλυση δικτύων του εγκεφάλου με χρήση μαγνητοεγκεφαλογραφίας» που δόθηκε στο Αμφιθέατρο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ. Τέτοιου είδους χειρουργικές επεμβάσεις, σύμφωνα με τον ίδιο, γίνονται με υψηλά ποσοστά επιτυχίας σε αρκετά νοσοκομεία ΗΠΑ.

Η μαγνητοεγκεφαλογραφία εκτός από τις εφαρμογές στο χώρο των νευροεπιστημών έχει εφαρμογές και στην ογκολογία. «Με την μαγνητοεγκεφαλογραφία εντοπίζονται οι όγκοι οι οποίοι στη συνέχεια αφαιρούνται όσο καλύτερα γίνεται προσπαθώντας να μη πειραχθούν οι υγιείς περιοχές . Όμως όταν μιλάμε για ασθενείς με όγκους του εγκεφάλου, ξέρουμε ότι έχουν περιορισμένο χρόνο ζωής» αναφέρει ο κ Πανταζής.

Οι εφαρμογές της μαγνητοεγκεφαλογραφίας δεν περιορίζονται στα προαναφερόμενα αλλά χρησιμοποιούνται σε ένα ευρύ ερευνητικό πεδίο. Αναφερόμενος στις έρευνες που γίνονται στο Εργαστήριο Μαγνητοεγκεφαλογραφίας του Απεικονιστικού Κέντρου Martinos του ΜΙΤ, λέει: «Η μαγνητοεγκεφαλογραφία χρησιμοποιείται στη βασική έρευνα σε ένα ευρύ πεδίο. Δηλαδή διερευνούμε πως ενοποιούνται όλες οι αισθήσεις πχ πως βλέπει και ακούει ταυτόχρονα κανείς. Το πλεονέκτημα της μεθόδου αυτής είναι ότι προσφέρει πολύ μεγάλη ανάλυση σε κλίμακα χιλιοστού του δευτερολέπτου. Βλέπουμε πως λειτουργεί η όραση και η ακοή ανά χιλιοστό του δευτερολέπτου. Μπορούμε να κάνουμε ότι πείραμα μπορούμε να φανταστούμε σχετικά με τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου. Πχ να βάλουμε έναν άνθρωπο σε έναν χώρο και να ελέγχουμε πως εστιάζει την προσοχή σε συγκεκριμένα ερεθίσματα. Έτσι μπορούμε να μετρήσουμε τη διάσπαση της προσοχής».

Όσον αφορά την εφαρμογή της μεθόδου για τη διάγνωση του αυτισμού ώστε να μπορέσει να υπάρξει και θεραπεία , ο κ Πανταζής λέει: «Είμαστε ακόμη πολύ μακριά από τη θεραπεία του αυτισμού. Προσπαθούμε να κάνουμε διάφορες μελέτες. Ο αυτισμός έχει ένα ευρύ φάσμα με κοινά στοιχεία και πολλά συμπτώματα. Δηλαδή κάποιοι αυτιστικοί έχουν μνήμη και κάποιοι δεν έχουν, κάποιοι προσέχουν και ακούνε και κάποιοι δεν προσέχουν και δεν ακούνε. Είναι ευρύ το πεδίο και δεν είμαστε κοντά στη λύση , ψάχνουμε και γενετικές πληροφορίες πχ αν έχουν κοινό φαινότυπο»

Ο καταγόμενος από τις Σέρρες Δημήτρης Πανταζής είναι απόφοιτος του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ. Εργάστηκε ως ερευνητής και αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια ενώ από το 2010 συνεχίζει τις έρευνές του στο McGovern Institute του Πανεπιστημίου ΜΙΤ, ως επικεφαλής του νεοσύστατου Εργαστηρίου Μαγνητοεγκεφαλογραφίας του Απεικονιστικού Κέντρου Martinos. Έχει συνεργαστεί με πολλούς ερευνητές στο χώρο των νευροεπιστημών και έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 70 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά.