Copyright © 2009 Ιατρικά Θέματα
Μέθοδος επιτρέπει να ξανακινηθούν παράλυτα ποντίκια, γεννά ελπίδες και για τους ανθρώπους
Οι επιστήμονες κατάφεραν για πρώτη φορά να δώσουν τη δυνατότητα της κίνησης σε παράλυτα ποντίκια, των οποίων οι εγκέφαλοι είχαν προηγουμένως αποκοπεί από το νωτιαίο μυελό. Η νέα τεχνική ελπίζεται ότι στο μέλλον θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε παράλυτους ανθρώπους.
Η θεραπεία - ένας συνδυασμός από συνεχή ηλεκτρικά ερεθίσματα και φάρμακα- επέτρεψε στα ποντίκια να περπατήσουν στα πίσω πόδια τους, φέροντας όλο το βάρος του σώματός τους, μέσα σε μόλις μια εβδομάδα μετά την παράλυσή τους. Στη συνέχεια, με την προσθήκη της φυσιοθεραπείας, τα πειραματόζωα ήσαν σε θέση, μέσα σε μερικές εβδομάδες, να περπατήσουν και να τρέξουν επί μισή ώρα, χωρίς να παραπατούν.
Η ανακάλυψη έγινε από διεθνή ομάδα ελβετών, αμερικανών και ρώσων ερευνητών υπό τον καθηγητή Γκρεγκουάρ Κουρτίν του πανεπιστημίου της Γενεύης και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Nature Neuroscience", σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και το BBC.
Tα ποντίκια μπορούσαν να προσαρμόσουν τις κινήσεις τους, ανταποκρινόμενα στα ηλεκτρικά ερεθίσματα που δέχονταν, παρόλο που ο αποκομμένος εγκέφαλός τους δεν μπορούσε να στείλει και να δεχτεί μηνύματα. Αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές, σημαίνει ότι το νευρωνικό δίκτυο του νωτιαίου μυελού είναι σχεδόν ικανό για αυτόνομη επεξεργασία των πληροφοριών που δέχεται, καταλαβαίνοντας ότι ο εξωτερικός κόσμος αλλάζει και τροποποιώντας ανάλογα τις κινήσεις των μυών.
Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι τα νευρικά δίκτυα του νωτιαίου μυελού μπορούν να παράγουν περιορισμένη μυική κίνηση (χωρίς την καθοδήγηση του εγκεφάλου), όμως είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες κατάφεραν να αποκαταστήσουν φυσιολογικές ή σχεδόν φυσιολογικές λειτουργίες σε ένα παράλυτο σώμα. Οι επιστήμονες ήξεραν ότι ένα μικρό ηλεκτρικό ερέθισμα στο νεύρο κάτω από το σημείο τραυματισμού παράγει μια μυική σύσπαση. Όμως η πράξη του βηματισμού είναι πολύ πιο πολύπλοκη και περιλαμβάνει μια διαδοχή από παρόμοιες μυικές συσπάσεις με τον κατάλληλο χρονισμό, ώστε τα πόδια να μπορέσουν να σηκώσουν το βάρος του σώματος και να το κινήσουν. Τώρα για πρώτη φορά φαίνεται πως αυτό κατέστη εφικτό με τεχνητό τρόπο.
Το επόμενο βήμα θα είναι να δημιουργηθούν νευρο-προσθετικές συσκευές που θα μπορούν να εμφυτευτούν μέσα στο σώμα. Σύμφωνα με τον Κουρτίν, θα είναι διατάξεις ηλεκτροδίων που θα ταιριάζουν σαν δεύτερο δέρμα ανάμεσα στο σκελετό και στο νωτιαίο μυελό. Ήδη οι ερευνητές δοκιμάζουν τέτοιες συσκευές σε ποντίκια και εκτιμούν ότι σε τέσσερα χρόνια θα έχουν έτοιμη μια ανάλογη συσκευή για τους ανθρώπους.
Η νέα θεραπεία θα προορίζεται για άτομα με σοβαρούς τραυματισμούς, που δεν μπορούν να κινηθούν μόνα τους. "Σε αυτά τα άτομα είναι πάρα πολύ πιθανό ότι η νέα τεχνική θα βελτιώσει τη λειτουργία τους", δήλωσε ο ερευνητής. Όπως είπε, ο συνδυασμός των ηλεκτρικών ερεθισμάτων από την ενσωματωμένη συσκευή μέσα στο σώμα, με την φυσικοθεραπεία, θα είναι πιθανώς αρκετός για να αποκαταστήσει σε σημαντικό βαθμό την κίνηση πολλών ασθενών, αν και η προσθήκη των κατάλληλων φαρμάκων "θα μπορούσε να είναι τρομερά ωφέλιμη". Στα πειράματα με τα ποντίκια, οι ερευνητές έκαναν ενέσεις με ουσίες, οι οποίες μιμούνται τη δράση του νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη και ενεργοποιούν τους υποδοχείς στο κεντρικό και περιφερειακό νευρικό σύστημα.
Σε 2,5 εκατομμύρια εκτιμώνται οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που υποφέρουν από σοβαρή βλάβη του νωτιαίου μυελού. Περίπου οι μισές περιπτώσεις οφείλονται σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα και περισσότερα από τα μισά περιστατικά αφορούν νέους ηλικίας 16 - 30 ετών. Η συγκεκριμένη βλάβη (ολική ή μερική αποκοπή των νεύρων που συνδέουν τον εγκέφαλο με τους μυς του σώματος) είναι από τις πιο δύσκολες στην αποκατάσταση με εγχείρηση ή φάρμακα.