Η ικανότητα ενός άνδρα να παράγει σπέρμα μπορεί να εξαρτάται από την ικανότητά του να διαχειρίζεται το στρες, σύμφωνα με μια μελέτη από την Ιταλία στο πλαίσιο της οποίας εξετάσθηκαν οι βραχυπρόθεσμες και οι πιο μακροχρόνιες επιπτώσεις του στρες. Οι ερευνητές, οι οποίοι δημοσιεύουν τα ευρήματά τους στην επιθεώρηση "Γονιμότητα και Στειρότητα" (Fertility & Sterility), διαπίστωσαν πως άνδρες με υψηλότερα επίπεδα τόσο βραχυπρόθεσμου όσο και μακροπρόθεσμου στρες και άγχους εκσπερματώνουν λιγότερο σπέρμα και έχουν μικρότερη συγκέντρωση και αριθμό σπερματοζωαρίων. Οι άνδρες με τα υψηλότερα επίπεδα άγχους είναι επίσης πιο πιθανό να έχουν σπέρμα με αλλοιώσεις ή λιγότερο κινητικό. "Οι παρατηρήσεις μας δείχνουν ότι (το στρες και το άγχος) μπορεί να αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό παράγοντα ο οποίος εμπλέκεται στην ανδρική γονιμότητα", γράφουν οι ερευνητές με επικεφαλής την Ελίζα Βελάνι του Ευρωπαϊκού Νοσοκομείου στη Ρώμη. Προηγούμενη έρευνα είχε δείξει πως οι άνδρες που υποβάλλονται σε θεραπεία ή εκτίμηση γονιμότητας έχουν υψηλότερα επίπεδα στρες από τον μέσο άνθρωπο και μερικές μελέτες έχουν επίσης δείξει σχέσεις ανάμεσα στο στρες και την ποιότητα του σπέρματος, γράφει η ομάδα της Βελάνι. Ουδείς όμως είχε εξετάσει αν η βραχυπρόθεσμη αύξηση του στρες και το μακροπρόθεσμο άγχος έχουν διαφορετική επίδραση. Στο πλαίσιο της μελέτης, η ομάδα στρατολόγησε 94 άνδρες που επισκέπτονταν για πρώτη φορά την κλινική γονιμότητας του νοσοκομείου και, ως ομάδα σύγκρισης, 85 άλλους που δεν είχαν ζητήσει θεραπείες γονιμότητας. Κάθε άνδρας προσέφερε για ανάλυση δείγμα σπέρματος. Στη συνέχεια οι άνδρες απάντησαν σε δύο ερωτηματολόγια που μετρούσαν το στρες τους εκείνη τη στιγμή και το μακροπρόθεσμο άγχος σε κλίμακες που κυμαίνονται από τις 20 ως τις 80 μονάδες, με τη μεγαλύτερη βαθμολογία να υποδηλώνει μεγαλύτερο στρες ή άγχος. Κατά μέσο όρο, οι άνδρες και στις δύο ομάδες είχαν βαθμολογία ανάμεσα στο 27 και το 40 στα τεστ, η οποία δεν θεωρείται "παθολογική", σημείωσαν οι ερευνητές. Όταν όμως η ομάδα της Βελάνι συνέκρινε τους 28 άνδρες με τα χαμηλότερα επίπεδα στρες και άγχους με τους 40 άνδρες με τα υψηλότερα επίπεδα, διαπίστωσε ότι οι άνδρες με στρες είναι πιο πιθανό να έχουν χαμηλότερη συγκέντρωση και μικρότερο αριθμό σπερματοζωαρίων. Τα σπερματοζωάρια των ανδρών με το περισσότερο στρες είναι επίσης πιθανότερο να είναι ακίνητα και ελαφρώς πιο ευάλωτα σε διασπάσεις του DNA. Ωστόσο η Τίνα Γιένσεν του νοσοκομείου Rigshspitalet της Κοπεγχάγης, η οποία έχει μελετήσει τις επιπτώσεις περιβαλλοντικών παραγόντων στην ποιότητα του σπέρματος, δήλωσε πως είναι δύσκολο να πει κανείς πώς τα αποτελέσματα αυτά μπορούν να εφαρμοστούν στο γενικό πληθυσμό, δεδομένου ότι μερικοί άνδρες στη μελέτη υποβάλλονταν ήδη σε θεραπεία γονιμότητας. "Αποκτάς στρες επειδή γίνεσαι στείρος ή το στρες είναι αυτό που προκαλεί τη στειρότητα;", ρωτά η Γιένσεν. Η ομάδα της Βελάνι επισήμανε ότι η σχέση ανάμεσα στο στρες και την ποιότητα του σπέρματος είναι ασθενέστερη σε άνδρες που δεν έχουν επιδιώξει θεραπεία γονιμότητας και οι οποίοι φαίνεται επίσης ότι έχουν έτσι κι αλλιώς καλύτερη ποιότητα σπέρματος. Η επιστημονική ομάδα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι "κοινωνικοί και ψυχολογικοί παράγοντες" θα πρέπει να εξετάζονται όταν εκτιμώνται πιθανές αιτίες στειρότητας και να αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο θεραπειών γονιμότητας.