Από 150 έως 800 ευρώ κυμαίνεται το κόστος για εξέταση προδιάθεσης καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών στο Κέντρο Ερευνών «Δημόκριτος», το μοναδικό δημόσιο εργαστήρι, που πραγματοποιεί προγνωστικές εξετάσεις στην Ελλάδα, όπως δηλώνει ο διευθυντής Ερευνών του Εργαστηρίου Μοριακής Διαγνωστικής του Δημόκριτου, Κούλης Γιανουκάκος, σε συνέντευξή του , μετά τον σάλο που ξέσπασε από τις δηλώσεις της Αντζελίνας Τζολί για προληπτική διπλή μαστεκτομή. Ο ίδιος σημειώνει ότι ανάλογες εξετάσεις στον Δημόκριτο γίνονται και για άλλους κληρονομικούς καρκίνους, όπως για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, νόσο για την οποία η κληρονομική προδιάθεση φτάνει το 30%. Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης: -ΕΡ: Η χθεσινή αποκάλυψη της Αντζελίνας Τζολί για προληπτική διπλή μαστεκτομή δημιούργησε μεγάλη αίσθηση και τελικά συζητήθηκε σε όλο τον πλανήτη. Πέραν της ψυχολογικής διάστασης του θέματος, που είναι πολύ σημαντική για κάθε γυναίκα που ενδεχόμενα προβεί σε μία τέτοια απόφαση, υπάρχει βεβαίως το πρακτικό κομμάτι. Και μιλώ για τις εξετάσεις που γίνονται για να διαπιστωθεί η προδιάθεση. Στην Ελλάδα ο «Δημόκριτος» είναι το μόνο δημόσιο εργαστήρι, όπου, αν δεν κάνω λάθος, γίνονται τέτοιου είδους εξετάσεις... «Όντως, ο "Δημόκριτος" είναι το μοναδικό δημόσιο εργαστήριο που γίνονται εξετάσεις προδιάθεσης για καρκίνο μαστού - ωοθηκών και μάλιστα αυτό αφορά την ανάλυση των γονιδίων Breast Cancer 1 και 2, όπως λέγονται, ή αλλιώς BRC1 και BRCA2. Συνήθως ανιχνεύουμε μεταλλάξεις στα γονίδια αυτά, οι οποίες προδιαθέτουν για καρκίνο του μαστού - ωοθηκών . Η εμφάνιση του καρκίνου του μαστού ιδιαίτερα μπορεί να είναι και σε νέες ηλικίες, δυστυχώς, δηλαδή μετά τα 30 και πριν τα 40, στα 40, 45, 50. Γι αυτό και σε οικογένειες που υπάρχει ιστορικό καρκίνου του μαστού θα πρέπει να γίνεται ανάλυση των γονιδίων αυτών έτσι ώστε οι συγγενείς και οι ασθενείς που υπάρχουν στην οικογένεια να ξέρουν αν είναι υγιείς ή υψηλού κινδύνου, προκειμένου να ακολουθούν τα αντίστοιχα πρωτόκολλα παρακολούθησης». ΕΡ :Τι ποσοστό ασφάλειας υπάρχει σε αυτές τις προληπτικές εξετάσεις; «Από τη στιγμή που υπάρχει μετάλλαξη, υπάρχει και η προδιάθεση. Δηλαδή, η γυναίκα αυτή έχει περίπου 90% πιθανότητα να κάνει καρκίνο μέχρι τα 75. Επίσης, θα ήθελα να σας πω ότι μέχρι τα 50 η πιθανότητα είναι περίπου 50%. Δηλαδή, μέχρι τα 50 χρόνια, μία στις δύο γυναίκες, που έχουν μετάλλαξη του γονιδίου BRC1 ας πούμε, θα κάνει καρκίνο. Είναι πολύ υψηλή η πιθανότητα, δυστυχώς». ΕΡ: Μιλάτε πάντα για τις περιπτώσεις, εικάζω, που υπάρχει κληρονομική προδιάθεση... «Ακριβώς. Ναι όχι γενικά. Αλίμονο. Κληρονομική περίπτωση σημαίνει ότι υπάρχει μετάλλαξη σε ένα από αυτά τα δύο γονίδια. Και οι γυναίκες αυτές, δυστυχώς, έχουν εξαιρετικά υψηλό ποσοστό να αναπτύξουν καρκίνο. Το πρόβλημα είναι ότι αν δεν τον παρακολουθούν, θα ανακαλυφθεί ο καρκίνος σε προχωρημένο στάδιο, όπως γίνεται συχνά, οπότε οι πιθανότητες επιβίωσης μετά μειώνονται. Ενώ έτσι, αν υπάρχει μία καλή παρακολούθηση, συνήθως οι γυναίκες δεν έχουν κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα, δηλαδή ζούν. Δεν πεθαίνουν από αυτό». ΕΡ: Ποιό είναι το κόστος αυτών των εξετάσεων; Γιατί στην Αμερική, ακούσαμε για 3.000 δολάρια... «Είναι 3.000-3.500 (σσ. στην Αμερική) δολάρια. Στην Ελλάδα υπάρχουν κάποιες εταιρείες, που πουλάνε σχετικά ακριβά. Εμείς, ως δημόσιος οργανισμός, είμαστε υποχρεωμένοι να κατεβάσουμε το κόστος, βεβαίως. Αυτή τη στιγμή δεν καλύπτεται από τα ταμεία, γι αυτόν το λόγο εμείς έχουμε μία κλιμακωτή χρέωση, όπως λέμε, δηλαδή ξεκινάει από τα 150 ευρώ, που αναλύουμε τις πιο γνωστές μεταλλάξεις για τον ελληνικό πληθυσμό. Είναι εξειδικευμένο στον ελληνικό πληθυσμό. Αν δεν βρούμε κάτι σε αυτό το πρώτο κομμάτι, που αναλύουμε τις πιο συχνές μεταλλάξεις, πολλές εκ των οποίων είναι και ελληνικές μεταλλάξεις θα λέγαμε, μετά πάμε σε ολόκληρο το γονίδιο BRC1». ΕΡ: Τι εννοείτε «ελληνικές μεταλλάξεις»; «Υπάρχουν κάποιες μεταλλάξεις που λέγονται στη γενετική «ιδρυτικές μεταλλάξεις» και έχουν βρεθεί μόνο σε ελληνικές οικογένειες. Στην Ελλάδα, την Αμερική, τον Καναδά και την Αυστραλία». ΕΡ: Είναι θέμα εντοπιότητας, δηλαδή; «Ναι. Έχουμε και άλλες μεταλλάξεις, που μοιραζόμαστε με άλλους Ευρωπαίους, αλλά έχουμε και ορισμένες που είναι καθαρά ελληνικές. Μπορεί να ξεκινούν από κάποια χωριά, κάποιες περιοχές της Ελλάδας»...«Η δεύτερη χρέωση λοιπόν είναι 400 ευρώ όσον αφορά το γονίδιο BRC1 και αν κάνουμε και τα δύο, γονίδιο BRC1 και BRCΑ2, είναι 800 ευρώ». ΕΡ: Από 150 ευρώ, λοιπόν, μέχρι 800. Εσείς έχετε κάνει κάποιες κινήσεις για να υπάρξει πρόβλεψη από τα δημόσια ταμεία; «Ναι, έχουμε προσπαθήσει. Έχουμε μιλήσει με τους υπευθύνους στο κεντρικό συμβούλιο υγείας, με την επιτροπή ογκολογίας, οι οποίοι βεβαίως είναι ογκολόγοι και γνωρίζουν το θέμα πάρα πολύ καλά. Αυτοί είναι οι καθ΄ύλην αρμόδιοι για να περάσουν αυτές οι εξετάσεις στα δημόσια ταμεία. Το έχουμε θέσει το θέμα.Το γνωρίζουν και οι ίδιοι πολύ καλά. Δεν ξέρω για ποιον λόγο δεν έχουν προχωρήσει. Εμείς, ξέρετε, οι δυνάμεις μας δεν είναι πολύ ισχυρές, ώστε να μπορούμε να πιέσουμε γιατί κάποιος πρέπει να πιέσει». ΕΡ: Τι ηλικίες έρχονται σε εσάς για τέτοιες προληπτικές εξετάσεις; «Από 20 έως περίπου 60 χρόνων». ΕΡ: Οι γυναίκες στην Ελλάδα προβαίνουν σε μία τέτοια δύσκολη απόφαση προληπτικά; «Ναι, βεβαίως». ΕΡ: Σε τι ποσοστό θα λέγατε από την εμπειρία σας από τον κόσμο, που έχετε δει; «Από τις περίπου 1.000 γυναίκες, που έχουν έρθει σε εμάς, σε προφυλακτική μαστεκτομή να έχουν προσφύγει γύρω στις 50». ΕΡ: Πολύ μικρό νούμερο... «Προφανώς». ΕΡ: Πού το αποδίδετε αυτό; Δεν υπάρχει ενημέρωση, θεωρείτε... «Κοιτάτε, δεν είναι εύκολη απόφαση. Είναι ένα πολύ προσωπικό θέμα. Δεν μπορούν να υπάρξουν εδώ κανόνες. Κάθε γυναίκα πρέπει να αποφασίσει από μόνη της. Δεν είναι πάντα απαραίτητο να γίνει μαστεκτομή. Μπορεί να γίνει ωοθηκεκτομή, η οποία και αυτή προφυλάσσει από καρκίνο του μαστού». ΕΡ: Γίνονται εξετάσεις και γι άλλους κληρονομικούς καρκίνους στον "Δημόκριτο"; Και ποιες είναι αυτές οι εξετάσεις; Για ποιους καρκίνους γίνονται; «Ναι. Είναι εξετάσεις που αφορούν μία σειρά από άλλους καρκίνους. Όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου, του στομάχου, του θυρεοειδούς, του παγκρέατος, των επινεφριδίων». ΕΡ: Αυτοί όλοι οι καρκίνοι, που μου λέτε, σε τι ποσοστό είναι κληρονομικοί; «Εμείς ασχολούμαστε μόνο με τον κληρονομικό καρκίνο. Το ποσοστό κυμαίνεται από το είδος του καρκίνου. Στον καρκίνο του μαστού και του παχέος εντέρου το ποσοστό είναι γύρω στο 30%. Σε άλλους καρκίνους μπορεί να κυμαίνεται από 5, 10 έως 20% ανάλογα». ΕΡ: Ο περισσότερος κόσμος, που έρχεται, είναι πιο πολύ γυναίκες για μαστό; «Το πιο μαζικό. Ναι. Είναι και η εξειδίκευση μας, άλλωστε, εδώ και πολλά χρόνια και είναι κάτι που το γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά».