Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) συνιστά τη πιο συνήθη πάθηση του γαστρεντερικού σωλήνα, καθώς παρουσιάζεται σε ποσοστό >14% των ενηλίκων. Αποτελεί λειτουργική διαταραχή και εξ ορισμού αποκλείεται σε ασθενείς με οργανική νόσο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το εν λόγω σύνδρομο είναι συχνότερο στις δυτικές κοινωνίες παρά στους πληθυσμούς των αναπτυσσόμενων χωρών.

Τα συμπτώματα του ΣΕΕ είναι συχνότερα στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες και παρουσιάζουν αντίστοιχη αναλογία 2 έως 4/1. Συνήθως, εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της προεφηβικής ή εφηβικής ηλικίας και παραμένουν με επεισόδια ύφεσης και έξαρσης καθόλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Οι πιο συχνές κλινικές εκδηλώσεις του ΣΕΕ είναι το κοιλιακό άλγος, ο μετεωρισμός της κοιλίας, η διάρροια ή αντίθετα, η δυσκοιλιότητα και γενικότερα οι αιφνίδιες εναλλαγές των κενώσεων, οι μεταγευματικές διάρροιες, οι κενώσεις μικρού όγκου με συνοδό αίσθημα ατελούς κένωσης του ορθού και η παρουσία βλέννης στις κενώσεις. Επιπλέον, περίπου το 20% των ασθενών αναφέρουν συμπτώματα από το ανώτερο γαστρεντερικό σύστημα, όπως οπισθοστερνικό καύσο και αίσθημα δυσπεψίας.

Η αιτιοπαθογένεια του ΣΕΕ διερευνάται αρκετά χρόνια από την επιστημονική κοινότητα, χωρίς ωστόσο να έχουν ανευρεθεί σαφείς αιτιολογικοί παράγοντες. Σύμφωνα με κάποιες θεωρίες, υποστηρίζεται, ως καταλυτικός, ο ρόλος της εντερικής υπεραντιδραστικότητας  καθώς και της σπλαγχνικής υπερευαισθησίας. Οι ασθενείς με ΣΕΕ δεν πάσχουν ουσιαστικά από αληθή κινητική διαταραχή του εντερικού σωλήνα, αλλά εμφανίζουν υπεραλγησία, φαινόμενο που αποδίδεται σε επιλεκτική έκπτωση του ουδού, δηλαδή του ορίου αντίληψης των σπλαγχνικών ερεθισμάτων του γαστρεντερικού σωλήνα.

Άλλες υποθέσεις, ωστόσο, επισημαίνουν ως κύριο αίτιο την επίδραση ποικίλων διατροφικών παραγόντων, ο αποκλεισμός των οποίων, συμβάλλει στην άμβλυνση των συμπτωμάτων. Τέλος, σημαντικές προεκτάσεις λαμβάνει και η ψυχοπαθολογική θεωρία, καθώς η πλειοψηφία των περιστατικών ΣΕΕ, αφορούν άτομα που βιώνουν έντονο άγχος, ή πάσχουν από φοβίες και κατάθλιψη. Έρευνες, επίσης, υποδεικνύουν ότι ένα ποσοστό ασθενών με ΣΕΕ εμφανίζει συχνά θετικό ιστορικό σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης.

Το ΣΕΕ αντιμετωπίζεται κυρίως συμπτωματικά, παρά αιτιολογικά, καθώς αποτελεί χρόνια πάθηση. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι αναφερόμαστε κατά το πλείστον σε διαχείριση των συμπτωμάτων της διαταραχής, με τελικό σκοπό την ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του ατόμου, παρά στην ίαση και στην οριστική θεραπεία αυτού.

Η διαιτητική αντιμετώπιση του συνδρόμου περιλαμβάνει τον αποκλεισμό τροφών που επάγουν τα συμπτώματα, όπως το γάλα και η φέτα, το σουσάμι και γενικότερα τα τρόφιμα με σπόρους (μελιτζάνα, πιπεριά, αγγούρι), οι σάλτσες, το λάχανο, το κουνουπίδι και το λευκό αλεύρι. Συστήνεται επίσης, η αποφυγή προϊόντων ζάχαρης, καθώς και η καθιέρωση ενός διαιτολογίου, που να περιλαμβάνει πέντε μικρά γεύματα. Ωστόσο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι εκλυτικοί διατροφικοί παράγοντες είναι εξατομικευμένοι και ποικίλλουν από άτομο σε άτομο. Αντίθετα, μερικά είδη γιαουρτιού που είναι εμπλουτισμένα σε εντερική μικροχλωρίδα, όπως είδη βακτηρίων Bifido, συμβάλλουν στη βελτίωση των συμπτωμάτων.

Όσον αφορά τη φαρμακευτική, θεραπευτική προσέγγιση, χρησιμοποιούνται συνήθως ευβιοτικά, σπασμολυτικά και ήπια αναλγητικά, αντιδιαρροϊκά, καθώς και φάρμακα κατά της δυσκοιλιότητας. Σε άτομα, που είναι σαφής η ψυχοσωματική ταυτότητα της διαταραχής συστήνεται η χορήγηση αντικαταθλιπτικών.

Ωστόσο, ακόμη και εάν υπάρξει πολύπλευρη και ολιστική, θεραπευτική προσέγγιση, σε περιόδους έντονου άγχους και συναισθηματικής φόρτισης, είναι δυνατό να επανεμφανισθούν επίμονα συμπτώματα, φαινόμενο που υπερτονίζει την επιβολή της ψυχικής σφαίρας στα οργανικά συστήματα.

 

Σύντομο βιογραφικό

Η Φιλιππιάδου Μαγδαληνή γεννήθηκε στις 2/3/1988 στη Θεσσαλονίκη, όπου και διαμένει. Το 2005 αποφοίτησε πρώτη από το Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης με βαθμό Άριστα «19,6» και εισήχθη στην Ιατρική Σχολή του Α.Π.Θ. Στις 28/7/2011 αποφοίτησε πρώτη από την Ιατρική Σχολή του Α.Π.Θ. με βαθμό Άριστα «9,09». Ως εκπρόσωπος των τελειοφοίτων, εκφώνησε τον Όρκο της Ιατρικής Σχολής καθώς και τον Όρκο του Ιπποκράτη. Έχει συμμετάσχει σε ποικίλα επιστημονικά συνέδρια, ενώ εργασία της δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής, με θέμα «Βενζοδιαζεπίνες και τρίτη ηλικία». Παράλληλα, αναμένει την πρόσληψή της στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης για την ειδικότητα της ψυχιατρικής.