Στις περισσότερες χώρες του κόσμου, όπως και στην Ελλάδα, ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Στη χώρα μας παρατηρείται αυξητική τάση στους θανάτους από καρκίνο τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες με πρώτη αιτία θανάτου τον καρκίνο του πνεύμονα, σε άνδρες και γυναίκες και ακολουθούν του προστάτη και του παχέος εντέρου, για άνδρες και του μαστού και του παχέος εντέρου για γυναίκες.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας , ένα ποσοστό που υπερβαίνει το 30% των καρκίνων μπορεί να προληφθεί. Η επιστημονική κοινότητα στη χώρα μας επισημαίνει σε όλους τους τόνους τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης, ωστόσο τα αποτελέσματα, έως σήμερα είναι «φτωχά», αναφέρει σε δηλώσεις του  ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για την Πρόληψη του Καρκίνου του Παχέος Εντέρου, Δημήτρης Καραμανώλης, καθώς δεν έχει γίνει κάτι οργανωμένο προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ καταγράφεται και έλλειψη ενημέρωσης των πολιτών.

Ο προληπτικός έλεγχος αφορά κατά κανόνα άτομα ασυμπτωματικά και ο κ. Καραμανώλης επισημαίνει την αναγκαιότητα προληπτικών εξετάσεων για τον καρκίνο του παχέους εντέρου στον γενικό πληθυσμό άνω των 50 ετών. Ο προληπτικός έλεγχος του πληθυσμού περιλαμβάνει κολονοσκόπηση κάθε 10 χρόνια, εάν δεν υπάρχουν ύποπτα ευρήματα, μέχρι την ηλικία των 75 ετών.

Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα ,πρόκειται για τον τρίτο συχνότερο και τρίτο πιο θανατηφόρο καρκίνο στον κόσμο, ενώ στην Ελλάδα 5.500 συμπολίτες μας νοσούν κάθε χρόνο και πάνω από 2.500 χάνουν τη ζωή τους.

«Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι απολύτως προβλέψιμος και η κολονοσκόπηση σώζει ζωές», επισημαίνει, ο κ. Καραμανώλης, προσθέτοντας ότι αν αυτό «γίνει συνείδηση σε όλους τους Έλληνες, μια σημαντική μάχη θα έχει κερδηθεί για χιλιάδες συμπολίτες μας». Υπογραμμίζει ωστόσο, ότι για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα χρειάζεται σωστή οργάνωση, συνεργασία των εμπλεκομένων φορέων, ενεργοποίηση του πληθυσμού και βελτίωση των υποδομών. Σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα η συμμόρφωση του πληθυσμού ως προς την πρόληψη κυμαίνεται γύρω στο 20%.

Ο κ. Καραμανώλης ανέφερε το παράδειγμα των ΗΠΑ όπου ο προληπτικός έλεγχος είναι διαδεδομένος και μάλιστα δίνονται και κίνητρα από τις ασφαλιστικές εταιρείες προκειμένου κάποιος να ελεγχθεί προληπτικά, με αποτέλεσμα να καταγράφεται μείωση των περιστατικών τα τελευταία 10 χρόνια.

Χαμηλή είναι η συμμόρφωση των Ελληνίδων και ως προς την περιοδική γυναικολογική εξέταση η οποία σε συνδυασμό με Pap test οδηγούν σε μείωση κατά 70% της θνησιμότητας από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Σύμφωνα με ανεπίσημα δεδομένα, (Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Καρκίνο 2011-2015), μόνο το 25-30% των Ελληνίδων που θα έπρεπε να κάνουν Pap test, υποβάλλονται σε έλεγχο και μάλιστα, μόλις μία φορά τα 2-3 έτη. Αντιστοίχως ο μαστογραφικός έλεγχος μπορεί να μειώσει την θνησιμότητα λόγω καρκίνου του μαστού σε γυναίκες έως και 35%, ωστόσο, σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία μόλις το 40-50% των γυναικών που πρέπει να κάνει κλινικό έλεγχο για καρκίνο του μαστού, ελέγχεται.

Από την εφαρμογή των προληπτικών ελέγχων και την επακόλουθη πρώιμη διάγνωση θα μειωθεί η θνησιμότητα και το κόστος θεραπείας αυτών των μορφών καρκίνου, το οποίο είναι αρκετά υψηλό, αναφέρουν οι ειδικοί, προτρέποντας την Πολιτεία να «επενδύσει» συνολικά στην πρόληψη.

Σύμφωνα με την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία (Ε.Α.Ε.), σημασία θα πρέπει να δοθεί και στην πρωτογενή πρόληψη για την μείωση του αριθμού των καπνιστών, την ανατροπή της συνεχιζόμενης αύξησης του ποσοστού παχύσαρκων πολιτών , για την μείωση της ατμοσφαιρικής μόλυνσης και την προαγωγή της τακτικής σωματικής δραστηριότητας. Η ΕΑΕ επαναλαμβάνει την ανάγκη συνεργασίας με την Πολιτεία και με τις δημόσιες δομές υγείας, με στόχο αφενός τη μείωση των νέων περιπτώσεων καρκίνου και αφετέρου την καλή και έγκαιρη περίθαλψη των ασθενών.