Aνησυχία διατυπώνουν οι επιστήμονες για την εξάπλωση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, ο οποίος ακόμη και στην Eλλάδα την τετραετία 2002-2006 σημείωσε αύξηση 16%. H Διεθνής Oμοσπονδία για το Διαβήτη δίνει έμφαση στην πρόληψη της νόσου γι' αυτό και στο σχέδιο δράσης της Oμοσπονδίας τονίζει την ανάγκη να γίνουν παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής. Mε αφορμή την Παγκόσμια Hμέρα Διαβήτη, η Eλληνική Διαβητολογική Eταιρεία (EΔE) παρουσίασε σε συνέντευξη τύπου τις προτεραιότητες του Σχεδίου Δράσης για το Διαβήτη, σύμφωνα με τις οποίες: α) Η πρόληψη του Διαβήτη τύπου 2 αποτελεί κλειδί για τον περιορισμό της παγκόσμιας πανδημίας του διαβήτη, β) Η εκπαίδευση των διαβητικών είναι επιτακτική ανάγκη για την πρόληψη των επιπλοκών που συνδέονται με τη νόσο. O διαβήτης τύπου 2 αφορά εννιά στους δέκα διαβητικούς. Xωρίς τη λήψη μέτρων για τον έλεγχο και την πρόληψη της νόσου οι διαβητικοί από 250 εκατομμύρια που είναι σήμερα, αναμένεται να ξεπεράσουν τα 340 εκατομμύρια μέχρι το 2025. Γι' αυτό και τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη πρέπει, όταν αντιληφθούν τα συμπτώματα, να επισκεφθούν το γιατρό τους προκειμένου να υποβληθούν σε μέτρηση σακχάρου αίματος νηστείας ή δοκιμασία ανοχής γλυκόζης (όπου απαιτείται), οι οποίες δείχνουν την ύπαρξη ή τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Eπίσης στόχος κάθε ανθρώπου πρέπει να είναι η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, καθώς σημαντικές έρευνες έδειξαν ότι μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2. Eπίσης, η καθημερινή άσκηση (τουλάχιστον 30 λεπτών), όπως για παράδειγμα γρήγορο περπάτημα, κολύμβηση, ποδηλασία ή χορός, περιλαμβάνεται επίσης στους βασικούς στόχους της επιστημονικής κοινότητας. Και αυτό γιατί έχει αποδειχθεί ότι το περπάτημα σε φυσιολογικούς ρυθμούς, για τουλάχιστον 30 λεπτά ημερησίως, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 από 35 έως 40%. O Πρόεδρος της EΔE κ. A. Σωτηρόπουλος, Eπιμελητής A' του Γ' Παθολογικού τμήματος και Διαβητολογικού Kέντρου Γ.N. Nικαίας – Πειραιά σημείωσε ότι δεν αρκεί να μάθει κανείς να ζει με το διαβήτη. Πρέπει να μάθει να ζει σωστά μ' αυτόν. Σ' αυτό έγκειται και η προτεραιότητα που δίνεται στο ρόλο της εκπαίδευσης που αποτελεί τη βασική έννοια της φετινής εκστρατείας της Παγκόσμιας Hμέρας Διαβήτη. Τα θέματα στα οποία εστιάζει η εκπαίδευση για τους ασθενείς με διαβήτη είναι: Να παρακολουθούν τη γλυκόζη του αίματος Να λαμβάνουν τη φαρμακευτική αγωγή τους Να γυμνάζονται τακτικά Να προσαρμόζουν τις διατροφικές συνήθειές τους συναρτήσει του διαβήτη Να γνωρίζουν τους κινδύνους και τις επιπλοκές του διαβήτη, που μπορεί να προκληθούν από τη λανθασμένη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου αίματος, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η διαβητική νεφροπάθεια, η διαβητική νευροπάθεια και η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Οι στόχοι της εκστρατείας για την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2009-2013 επικεντρώνονται στα: 1. Κάθε κυβέρνηση πρέπει να θέσει σε εφαρμογή αποτελεσματικές στρατηγικές και πολιτικές για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη 2. Όλοι πρέπει να γνωρίζουν τα συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη, πώς να προστατευτούν ή να καθυστερήσουν την εκδήλωση διαβήτη τύπου 2 και των επιπλοκών του 3. Κάθε διαβητικό άτομο πρέπει να λαμβάνει την απαραίτητη εκπαίδευση η οποία θα το βοηθάει να ρυθμίζει καλύτερα το διαβήτη.

Δυσοίωνα στοιχεία για την Eλλάδα

Τα αποτελέσματα μελέτης, που πραγματοποιήθηκε από Διαβητολογικό Κέντρο του Γεν. Νοσοκομείου Νικαίας Πειραιά στη Σαλαμίνα τα έτη 2002 και 2006 και δημοσιεύθηκε πρόσφατα, έδειξαν σημαντική αύξηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2: Το συνολικό ποσοστό του Διαβήτη τύπου 2 προσαρμοσμένου ως προς την ηλικία του πληθυσμού της Ελλάδος από 8,2% το 2002 (8,5% στους άνδρες και 7,8% στις γυναίκες), δηλαδή 700.000 άτομα, αυξήθηκε σε 9,5% το 2006 (9,3% στους άνδρες και 9,7% στις γυναίκες), δηλαδή 800.000 άτομα. Οι παραπάνω αλλαγές αντιστοιχούν σε μία συνολική αύξηση της τάξης του 16% σε τέσσερα χρόνια (ετήσια αύξηση 4%, δηλαδή 100.000 άτομα). Τα επιμέρους ποσοστά με βάση το φύλο των διαβητικών ατόμων ήταν 14% στους άνδρες και 19% στις γυναίκες.

Eπικίνδυνος ο διαβήτης και για την οικονομία

Η εκρηκτική αύξηση του διαβήτη αναμένεται να κατακλύσει τα διεθνή συστήματα υγείας και να επισκιάσει την οικονομική ανάπτυξη. Πρόσφατη δημοσιευμένη μελέτη τριών διαβητολογικών κέντρων της χώρας μας («Λαϊκό» Νοσοκομείο, Τζάνειο Νοσοκομείο και Νοσοκομείο Νικαίας) έδειξε ότι μεταξύ των ετών 1998 και 2006 επιτεύχθηκε καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση των διαβητικών ατόμων, η οποία συνοδεύτηκε όμως από σημαντική αύξηση του κόστους της θεραπείας με αντιδιαβητικά φάρμακα κατά 130% (από 166,5 ˇ το 1998 σε 382,1 ˇ ανά ασθενή-έτος το 2006). Η αύξηση ήταν 142% για τους θεραπευόμενους με δισκία (από 124,7 σε 302,5ˇ) και 101% για τους ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς (από 277,7 σε 559,1 ˇ). Το κόστος θεραπείας για τα αντιυπερτασικά φάρμακα αυξήθηκε αντίστοιχα κατά 137% (από 116,2 σε 368,4 ˇ) και για τα υπολιπιδαιμικά φάρμακα κατά 537,3% (από 55,8 σε 355,6 ˇ).

Σύγχρονος "φονιάς" ο διαβήτης

Σε έναν από τους μεγαλύτερους σύγχρονους «φονιάδες» έχει εξελιχθεί ο διαβήτης, προκαλώντας κάθε χρόνο περίπου επτά εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως. Την τελευταία 20ετία έχει σημειωθεί ραγδαία αύξηση της συχνότητας του σακχαρώδους διαβήτη με αποτέλεσμα σήμερα να πάσχουν 285 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 6,6% του πληθυσμού της γης, έναντι των 151 εκατομμυρίων το 2000 και μόλις 30 εκατομμυρίων το 1985. Το 2030 υπολογίζεται ότι θα πάσχουν από διαβήτη 438 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως. «Ο διαβήτης μαζί με τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τον καρκίνο και τις χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού, αποτελούν τους μεγαλύτερους σύγχρονους φονιάδες. Το ελπιδοφόρο είναι ότι οι ασθένειες αυτές σε μεγάλο ποσοστό μπορούν να προληφθούν. Έτσι, το 80% της καρδιαγγειακής νόσου, των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων και του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και πάνω από το ένα τρίτο των καρκίνων υπολογίζεται ότι μπορούν να αποφευχθούν με την αντιμετώπιση των κοινών παραγόντων κινδύνου, δηλαδή του καπνίσματος, της κακής διατροφής, της καθιστικής ζωής και της κατάχρησης αλκοόλ», επισήμανε η επιμελήτρια της ενδοκρινολογικής κλινικής του "Ιπποκράτειου" νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Ζωή Ευσταθιάδου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου με αφορμή την 14η Νοεμβρίου-Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη. «Υπάρχουν πλέον αποδείξεις ότι η διατήρηση φυσιολογικού βάρους σώματος και η μέτρια φυσική άσκηση (πχ 30΄ κολύμβησης, ποδηλασίας, χορού ή βαδίσματος ημερησίως) ελαττώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη (έως και 40%). Σήμερα γνωρίζουμε τι είναι αποτελεσματικό, τι κοστίζει για να εφαρμοστεί και επίσης πως όλες οι χώρες είναι σε κίνδυνο. Υπάρχει όμως ένα σχέδιο δράσης εκπαίδευσης και πρόληψης, του οποίου η εφαρμογή θα βοηθούσε στην αποφυγή εκατομμυρίων πρόωρων θανάτων και στην προαγωγή της ποιότητας ζωής ακόμη περισσότερων ανθρώπων», πρόσθεσε η κ. Ευσταθιάδου Τα δέκα προτεινόμενα βήματα, που έχουν στόχο τον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο και την αποφυγή των χρόνιων διαβητικών επιπλοκών, είναι τα εξής: 1. Καλός γλυκαιμικός έλεγχος με γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη κάτω από 6,5%. 2. Τακτική αυτομέτρηση επιπέδων γλυκόζης και προσδιορισμός ανά τρίμηνο της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης 3. Επιθετική αντιμετώπιση, εκτός της υπεργλυκαιμίας και των άλλων συνυπαρχόντων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, της δυσλιπιδαιμίας και της υπέρτασης. 4. Παραπομπή όλων των νεοδιαγνωσθέντων διαβητικών σε οργανωμένη μονάδα, που εξειδικεύεται στο διαβήτη 5. Εφαρμογή στοχευμένης θεραπείας με βάση τους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς συμπεριλαμβανομένης και της ινσουλινικής αντίστασης. 6. Η θεραπεία να στοχεύει στην επίτευξη βέλτιστου ελέγχου της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης εντός 6 μηνών από τη διάγνωση. 7. Εάν ο στόχος της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης κάτω από 6,5 δεν έχει επιτευχθεί μέσα σε τρεις μήνες από την έναρξη της θεραπείας να συζητείται η θεραπεία με συνδυασμό διαφορετικών αντιδιαβητικών φαρμάκων. 8. Εάν κατά τη διάγνωση η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη ξεπερνά το 9%, να γίνεται από την αρχή άμεση έναρξη συνδυασμένης θεραπείας. 9. Όταν είναι απαραίτητη η συνδυασμένη θεραπεία, να επιλέγονται φάρμακα, που έχουν συμπληρωματικούς τρόπους δράσης. 10. Ενθάρρυνση της εκπαίδευσης των διαβητικών και της ενεργού συμμετοχής τους στην αντιμετώπιση του διαβήτη τους.