Καινοτόμες εφαρμογές της ιατρικής πληροφορικής και της τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να διευκολύνουν σημαντικά την καθημερινότητα των τυφλών. Εφαρμογές που μπορεί να «κατεβάσει» κάποιος τυφλός στο κινητό τηλέφωνό του, του δίνουν τη δυνατότητα να αναγνωρίζει πρόσωπα και αντικείμενα, ή ακόμη και τα διάφορα προϊόντα που βρίσκονται στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Επίσης, αισθητήρες που τοποθετούνται στο λευκό μπαστούνι ή στο καπέλο ενός τυφλού τον ειδοποιούν για τα εμπόδια που βρίσκονται μπροστά του, ώστε να τα αποφύγει. Αυτές οι εφαρμογές, που προς το παρόν δεν διατίθενται ευρέως, συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου «3rd Thessaloniki-Moorfields revision course in Ophthalmology» το οποίο διοργανώθηκε από το Κέντρο Οφθαλμολογικής Έρευνας του Οφθαλμολογικού Νοσοκομείου Moorfields Eye Hospital του Λονδίνου, σε συνεργασία με την Οφθαλμολογική Μονάδα Ημερήσιας Νοσηλείας-Ινστιτούτο Οφθαλμολογίας και Μικροχειρουργικής Ophthalmica της Θεσσαλονίκης.

   «Σήμερα υπάρχει η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία αξιοποιείται για τη δημιουργία προγραμμάτων, ώστε οι τυφλοί να διευκολύνονται στην καθημερινότητά τους. Υπάρχουν όμως και πιο απλές καινοτομίες, όπως είναι η χρήση ειδικών αισθητήρων που τοποθετούντα πάνω στα λευκά μπαστούνια ή σε ένα καπέλο. Μάλιστα, μία καινοτομία μαθητών του σχολείου "Αριστοτέλειο" της Θεσσαλονίκης, που είχε αποσπάσει βραβείο σε διαγωνισμό καινοτομίας, βραβεύτηκε στη διάρκεια του συνεδρίου. Οι μαθητές σχεδίασαν μαζί με τους καθηγητές και με αντίστοιχους επιστήμονες έναν αισθητήρα που μπαίνει σε ένα κοινό καπέλο και ειδοποιεί το τυφλό άτομο που το φοράει για τα αντικείμενα που βρίσκονται μπροστά» δήλωσε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο ειδικός στη παιδοφθαλμολογία και τον στραβισμό, οφθαλμίατρος, Νικόλαος Κοζέης, ο οποίος ήταν ένας εκ των ομιλητών του συνεδρίου.

   Αναφερόμενος στα επιτεύγματα της ιατρικής πληροφορικής, σημείωσε ότι υπάρχουν διάφορες εφαρμογές που μπορεί να «κατεβάσει» ο τυφλός στο κινητό του και στη συνέχεια να βάζει το κινητό μπροστά στο αντικείμενο ή το πρόσωπο και να αναγνωρίζεται τι είναι αυτό. «Μπορεί κάποιος τυφλός, όταν "κατεβάσει" την εφαρμογή, να τοποθετεί το κινητό του τηλέφωνο μπροστά από ένα αντικείμενο, από ένα πρόσωπο και αν υπάρχει μέσα στη μνήμη να του λέει ότι αυτό είναι ένα ποτήρι νερό, είναι ένα κουτί, είναι ένα τραπεζάκι, ή να το χρησιμοποιήσει στο σούπερ μάρκετ για να αγοράσει κάτι. Είναι μία εφαρμογή, η οποία δεν χρησιμοποιείται ευρέως ακόμη γιατί είναι κάτι καινούργιο. Υπάρχουν και άλλες καινοτομίες, όπου υπάρχει μία πολύ γρήγορη σύνδεση με μία ομάδα, δηλαδή είναι σαν μία κάμερα που τη βάζει ο τυφλός, π.χ. στο σούπερ μάρκετ, μπροστά σε αυτό που θέλει να αγοράσει και συνδέεται άμεσα με μία ομάδα ανθρώπων που βλέπουν και του λένε τι ακριβώς είναι αυτό που είναι μπροστά του» εξήγησε ο κ. Κοζέης.

                                                                            Το βιονικό μάτι

   Για τις περιπτώσεις απώλειας όρασης που θεωρούνται σήμερα ανίατες, καθώς και για τις περιπτώσεις που υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, δοκιμάζεται ο τεχνητός αμφιβληστροειδής. «Πρόκειται για μικροτσίπ, που παίζει τον ρόλο των φωτο-υποδοχέων και μεταφέρει την εικόνα στον οπτικό φλοιό του εγκεφάλου. Σε ανθρώπους που δεν έχουν καθόλου μάτια, είτε μετά από ατυχήματα, είτε γιατί γεννήθηκαν τυφλοί, χρησιμοποιείται το βιονικό μάτι. Ο τυφλός φοράει ειδικά γυαλιά, που έχουν μία μικροσκοπική κάμερα, η οποία συνδέεται με έναν δέκτη που τοποθετείται χειρουργικά στον οπτικό φλοιό του εγκεφάλου. Ο δέκτης δέχεται κύματα παρακάμπτοντας τη φυσιολογική οπτική οδό. Βέβαια, δεν μιλάμε για μία εικόνα όπως αυτή που βλέπουν όσοι έχουν την όρασή τους. Ουσιαστικά, δίνει στους τυφλούς μία ασαφή εικόνα του χώρου, της κίνησης κ.λπ., ώστε να μπορούν να κινηθούν. Αυτό έχει εφαρμοστεί, αλλά δεν είναι ευρείας χρήσης και κατανάλωσης» τόνισε ο κ. Κοζέης.

                                          Το 2050 ο μισός πληθυσμό της γης θα έχει μυωπία

   Η μυωπία παρατηρείται μόνο στο ανθρώπινο είδος και το 2050 ο μισός πλανήτης θα αποτελείται από μύωπες. Όπως επισημαίνει ο κ. Κοζέης, η πλειονότητα των μυώπων θα είναι στην Ασία, ενώ σήμερα, σε κράτη όπως η Σιγκαπούρη, η Ταϊβάν και η Κίνα, τα ποσοστά μυωπίας των μαθητών ξεπερνά στο 80%. «Στην Ευρώπη δεν είναι και τόσο συγκλονιστικά τα ποσοστά, αλλά υπάρχει μία αυξητική τάση. Γι' αυτό συνιστούμε στους γονείς τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας, κάτω των τριών ετών, να μην εκτίθενται σε προϊόντα τεχνολογίας που έχουν μπλε ακτινοβολία. Υπάρχουν διάφορες οδηγίες, οι οποίες λένε ότι και τα μεγαλύτερα παιδιά δεν θα πρέπει να βλέπουν συνολικά τηλεόραση ή να ασχολούνται με τάμπλετ, κομπιούτερ κ.λπ., πάνω από τις δύο ώρες. Λέμε στους γονείς τι να κάνουν με το κομπιούτερ, αλλά μας ενδιαφέρει τι κάνουν μετά. Μετά τη χρήση του κομπιούτερ το παιδί θα πρέπει να βγαίνει έξω, να παίζει, να εκτίθεται στο περιβάλλον. Σε αυτές τις χώρες που σας προανέφερα, που έχουν υψηλά ποσοστά μυωπίας, έχουν θεσμοθετηθεί υποχρεωτικά δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους» προσθέτει ο κ. Κοζέης.

                                                        Άλυτο πρόβλημα η πρεσβυωπία

   Η πρεσβυωπία παραμένει προς το παρόν ένα άλυτο θέμα, γιατί είναι μία εξελισσόμενη κατάσταση, η οποία συνδέεται με την ηλικία του ατόμου. Ακόμη και αν διορθωθεί μπορεί, μετά από μερικά χρόνια να επανεμφανιστεί.

   «Προσπαθούμε οι λύσεις για την πρεσβυωπία να είναι πιο μόνιμες και να καλύπτουν το μεγαλύτερο κομμάτι των ηλικιών μετά τα 45. Ακόμη δεν έχουμε λύσει το θέμα 100%. Σε κάποιες περιπτώσεις διορθώνουμε την πρεσβυωπία σε συνδυασμό με τη διόρθωση άλλων διαθλαστικών ανωμαλιών, κυρίως με υπερμετρωπία όπου έχουμε λύσεις. Όμως, σήμερα, λύση με την έννοια της ριζικής θεραπείας της πρεσβυωπίας δεν υπάρχει, γιατί είναι μία εξελισσόμενη κατάσταση. Ωστόσο, μπορούμε να διορθώσουμε την πρεσβυωπία και να δώσουμε μια παράταση 5-10 χρόνων για την επανεμφάνισή της. Δηλαδή, δίνουμε προσωρινή λύση, σε άτομα ηλικίας 45 έως 60 ετών, που είναι ουσιαστικά ενεργά» υπογραμμίζει ο κ. Κοζέης.