Όσο και να πλένεστε, δεν θα καθαρίσετε τον πλούσιο βακτηριακό "κόσμο των θαυμάτων" που "ανθεί" πάνω στο δέρμα όλων μας, σύμφωνα με μια νέα έρευνα του βακτηριακού οικοσυστήματος, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Science" και αποτελεί την πρώτη πραγματική "πληθυσμιακή απογραφή" του αόρατου κόσμου που ζει πάνω μας. Που πάνω στο υγιές δέρμα βρίσκεται η πιο πολυποίκιλη κοινότητα βακτηρίων; Όχι σε μια ιδρωμένη μασχάλη ή σε έναν αφαλό, όπως πιθανόν θα περίμενε κανείς, αλλά στο πιο απρόσμενο σημείο: τον πήχυ (αντιβράχιο) του χεριού. Οι εκπλήξεις δεν τελειώνουν εδώ! Τα μικρόβια που ζουν πάνω και μέσα στο σώμα μας, είναι τρισεκατομμύρια (πολύ περισσότερα από ό,τι νόμιζαν μέχρι τώρα οι επιστήμονες) και ξεπερνούν τα κύτταρά μας σε αναλογία δέκα προς ένα. Χρησιμοποιώντας μια νέα τεχνική, την γενετική ανάλυση μικροβιακού RNA, προκειμένου να εντοπίσουν νέους μικρο-οργανισμούς, οι επιστήμονες βρήκαν μια απίστευτα μεγάλη ποικιλία και ποσότητα μικροβίων πάνω στο ανθρώπινο δέρμα και για πρώτη φορά συστηματικά σύγκριναν τις βακτηριακές "αποικίες" από διαφορετικές περιοχές του σώματος. Η έρευνα έγινε από επιστήμονες του Εθνικού Ινστιτούτου Έρευνας του Ανθρώπινου Γονιδιώματος των ΗΠΑ, υπό τη γενετιστή Τζούλια Σεγκρ, στο πλαίσιο του "Προγράμματος Ανθρώπινου Μικροβιώματος", με τη συμμετοχή δέκα εθελοντών που, μετά από συστηματική καθαριότητα του σώματός τους, έδωσαν δείγματα από 20 διαφορετικά σημεία του σώματός τους. Οι ερευνητές βρήκαν περίπου 1.000 είδη βακτηρίων συνολικά, λίγο-πολύ ίδια σε όλα τα άτομα, αριθμό περίπου ανάλογο με τον αριθμό των βακτηριακών ειδών που υπολογίζεται ότι ζουν μέσα στα έντερά μας. Όμως διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν τεράστιες διαφορές στην παρουσία των βακτηρίων ανάλογα με την περιοχή του σώματος. Γιατί συμβαίνει αυτό, παραμένει άγνωστο. Περιέργως, οι λιπαρές περιοχές του δέρματος της κεφαλής, για παράδειγμα, έχουν πολύ λιγότερους μικρο-οργανισμούς, τόσο σε ποικιλία όσο και σε συνολικό αριθμό, σε σχέση με ξηρές περιοχές όπως οι πήχεις. Η περιοχή με τα λιγότερα βακτήρια είναι πίσω από τα αυτιά, με μόλις 15 είδη, ενώ ο πήχυς έχει κατά μέσο όρο 44 είδη βακτηρίων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ερευνητών, το γεγονός ότι οι άνθρωποι σπάνια πλένουν τα χέρια τους πάνω από το ύψος της παλάμης, ίσως εξηγεί την αφθονία βακτηρίων στους πήχεις. Η έρευνα έδειξε ότι η σύνθεση και η κατανομή των βακτηρίων στο δέρμα μένει σχεδόν σταθερή με το πέρασμα του χρόνου. Το επόμενο βήμα, κατά τους επιστήμονες, θα είναι να ερευνήσουν τη σχέση ανάμεσα στα διαφορετικά μικροβιακά οικοσυστήματα και στην εμφάνιση δερματικών ασθενειών όπως το έκζεμα και η ψωρίαση. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα βακτήρια, πέρα από τις ασθένειες ή άλλες ενοχλητικές επιπτώσεις τους (π.χ. όταν μυρίζουν τα παπούτσια μας!), έχουν και ωφέλιμες δραστηριότητες για μας, αφού, μεταξύ άλλων, κρατούν υγρό το δέρμα μας και απομακρύνουν άλλα επικίνδυνα μικρόβια σε περίπτωση τραυματισμού, ώστε αυτά να μην μπουν στην κυκλοφορία του αίματος. Η νέα έρευνα ενισχύει την αντίληψη των επιστημόνων ότι η κοινωνία διακατέχεται από περισσή μανία κατά των μικροβίων του αίματος, με συνέπεια, λόγω της υπερβολικής καθαριότητας, "μαζί με τα ξερά, να καίγονται και τα χλωρά", δηλαδή μαζί με τα "κακά" μικρόβια να καταστρέφονται και τα "καλά". Οι υπεύθυνοι της νέας έρευνας προσδοκούν ότι όταν οι άνθρωποι συνειδητοποιήσουν πόσα βακτήρια "κουβαλάνε" συνεχώς πάνω τους, θα τα δουν με άλλο μάτι και θα καταλάβουν ότι -πέρα από το τακτικό πλύσιμο των χεριών που είναι αναγκαίο- τα βακτήρια ζουν σε μακρόχρονη αρμονία με τον άνθρωπο και είναι αναπόσπαστα μέρη μας, στο πλαίσιο ενός υπερ-οργανισμού.