Σε σοβαρή και μόνιμη απώλεια της όρασης μπορεί να οδηγήσει τους διαβητικούς το οίδημα της ωχράς κηλίδας, που οφείλεται στην αυξημένη διαπερατότητα των αγγείων του ματιού, την οποία προκαλεί ο σακχαρώδης διαβήτης. Για να αντιληφθεί κάποιος το μέγεθος του προβλήματος, αρκεί να λάβει υπ' όψιν ότι στη χώρα μας πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη περίπου 700.000 άτομα, καθώς και τα αποτελέσματα μελετών, που δείχνουν ότι το 20%-35% των διαβητικών αναπτύσσουν οίδημα της ωχράς κηλίδας έπειτα από 15 χρόνια. Το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας, που μέχρι πρόσφατα αντιμετωπιζόταν με επέμβαση με τη χρήση λέιζερ, μπορεί πλέον να αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά με … μια ένεση στο μάτι, η οποία σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι καλά ανεκτή από τον ασθενή! Βέβαια, ο διαβητικός δεν θα πρέπει να αμελεί τη ρύθμιση του σακχάρου του, διότι ο κίνδυνος παραμένει. Τα δεδομένα μελετών που παρουσιάστηκαν στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Αμφιβληστροειδούς EURETINA 2011 στο Λονδίνο, έδειξαν ότι οι ενέσεις ρανιμπιζουμάμπης για την αντιμετώπιση διαβητικού οιδήματος της ωχράς κηλίδας βελτίωσαν την όραση στο 90% των ασθενών, έπειτα από έναν χρόνο θεραπείας, ενώ σε ποσοστό μεγαλύτερο από 60% υπήρξε θεαματική βελτίωση της όρασης.

Πώς προκαλείται το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος των μεγάλων και μικρών αγγείων του σώματός μας. Στα μάτια, η βλάβη αυτή επιτελείται σε επίπεδο μικρών αγγείων, που σταδιακά χάνουν τη «στεγανότητά» και τη «βατότητά» τους. Αυτό έχει ως συνέπεια να δημιουργηθεί στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού οίδημα (δηλ. «πρήξιμο» στην περιοχή που είναι υπεύθυνη για την ευκρινή μας όραση, την ωχρά κηλίδα) και ισχαιμία (δηλ. πλημμελής οξυγόνωση των κυττάρων της όρασης, με επακόλουθο σχηματισμό νέων παθολογικών αγγείων, που συχνά αιμορραγούν). Για την κατάσταση αυτή ενοχοποιείται ο παράγοντας VEGF, ο οποίος επιφέρει σε μοριακό επίπεδο αυτή την αγγειακή βλάβη. Το οίδημα της ωχράς κηλίδας, λόγω της αυξημένης διαπερατότητας των αγγείων του ματιού που προκαλεί ο διαβήτης, αποτελεί την κυριότερη αιτία τύφλωσης.

Οι διαβητικοί πρέπει να ελέγχονται από οφθαλμίατρο

«Το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας είναι η πιο συχνή επιπλοκή του διαβήτη. Η έγκαιρη διάγνωση έχει ιδιαίτερη σημασία, για αυτό με τη διάγνωση του διαβήτη θα πρέπει να ελέγχεται και η όραση και κατά την αντιμετώπιση της πάθησης να υπάρχει συνεργασία ενδοκρινολόγου-οφθαλμιάτρου. Οι διαβητικοί θα πρέπει, μια φορά το χρόνο, να πηγαίνουν στον οφθαλμίατρο για τον έλεγχο της όρασής τους. Μέχρι πρόσφατα, η θεραπεία γινόταν με επεμβάσεις με λέιζερ. Σήμερα, υπάρχουν νέες φαρμακευτικές θεραπείες, με ένεση στο μάτι που μειώνει το οίδημα της ωχράς κηλίδας», επισήμανε, στο περιθώριο του συνεδρίου EURETINA 2011, ο αναπληρωτής καθηγητής οφθαλμολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Περικλής Μπραζιτίκος.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση

Μέχρι πρόσφατα, η θεραπευτική αντιμετώπιση του οιδήματος της ωχράς κηλίδας βασιζόταν αποκλειστικά στη φωτοπηξία με τη χρήση λέιζερ. Η μέθοδος αυτή επιβράδυνε την απώλεια της όρασης. Πρόσφατα (τον Ιανουάριο του 2011), ένας βιολογικός παράγοντας, η ρανιμπιζουμάμπη, που αποτελούσε τη μοναδική εγκεκριμένη θεραπεία για την ηλιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, πήρε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων θετική έγκριση και για τη θεραπεία του διαβητικού οιδήματος της ωχράς κηλίδας. «Τα λέιζερ αποτελούσαν τη μόνη θεραπεία. Μελέτες όμως έδειξαν ότι η δράση τους δεν ήταν και τόσο καλή. Αλλά θα πρέπει να γίνουν και άλλες μελέτες. Για μεγάλο διάστημα, όμως, τα λέιζερ θα αποτελούν συμπληρωματική θεραπεία στη φαρμακευτική», ανέφερε, στο περιθώριο του συνεδρίου, ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Υαλοειδούς-Αμφιβληστροειδούς, Ευστράτιος Γκοτζαρίδης. Ο καθηγητής οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ Πολ Μίτσελ (Paul Mitchell), σε ομιλία του από το βήμα του συνεδρίου εξήγησε ότι η φωτοπηξία με λέιζερ είναι μια επέμβαση, η οποία σχετίζεται με τη σταθεροποίηση της όρασης και την πρόληψη της περαιτέρω απώλειας όρασης για την πλειοψηφία των ασθενών. Παράλληλα, επισήμανε ότι πριν από την έγκριση της ρανιμπιζουμάμπης δεν υπήρχε καμιά εγκεκριμένη φαρμακευτική θεραπεία για τη βελτίωση της οπτικής οξύτητας σε ασθενείς με απώλεια όρασης, λόγω διαβητικού οιδήματος. «Η εισαγωγή της θεραπείας με ρανιμπιζουμάμπη στην κλινική πρακτική θα παράσχει στους νοσοκομειακούς γιατρούς και τους ασθενείς μια νέα ευκαιρία για γρήγορη και σημαντική βελτίωση της όρασης, καθώς και της σχετιζόμενης με την όραση ποιότητας ζωής», πρόσθεσε ο κ. Μίτσελ. «Η χρήση της ρανιμπιζουμάμπης είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με λέιζερ βελτίωσε την όραση των ασθενών με διαβητικό οίδημα ωχράς κηλίδας», ανέφερε από την πλευρά της η καθηγήτρια του τμήματος οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης Ούρσουλα Σμιντ (Ursula Schmidt), παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα των μελετών "Resolve" και "Restore".