Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής εντείνει τα προβλήματα μοναξιάς και απομόνωσης στους ηλικιωμένους


Καμία βιομηχανική χώρα του κόσμου δεν έχει πληθυσμό που γερνά τόσο γρήγορα όσο οι Ιάπωνες. Χάρη στη διατροφή τους, όπως το σούσι, οι Γιαπωνέζοι απολαμβάνουν υψηλό προσδόκιμο ζωής αλλά η αρνητική πλευρά του φαινομένου είναι ότι πολλοί πεθαίνουν μόνοι, και μερικές φορές χωρίς κανένας να προσέξει ότι «έφυγαν». Αυτό φαίνεται ότι συνέβη στον Σόγκεν Κάτο, για τον οποίο κανένας δεν γνωρίζει πόσο καιρό ήταν νεκρός στο σπίτι του, πριν τον βρουν οι γείτονες, οι οποίοι πήγαν για να γιορτάσουν μαζί του τα 111α γενέθλιά του, αλλά βρήκαν απλώς το «μουμιοποιημένο», όπως είπαν, πτώμα του, Η ημερομηνία της πιο πρόσφατης εφημερίδας που βρήκαν σπίτι του, ήταν 5 Νοεμβρίου 1978, γεγονός που οδήγησε σε εικασίες, ότι κατά πάσα πιθανότητα, είχε πεθάνει πριν από 30 χρόνια. Όταν η αστυνομία ακολούθησε τις υποψίες της ότι οι πλησιέστεροι συγγενείς του, κρατούσαν μυστικό το θάνατο του για να συνεχίσουν να παίρνουν τη σύνταξη του, τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν μία ακόμη παρόμοια περίπτωση, αυτή της πιο ηλικιωμένης γυναίκα της χώρας, της ηλικίας 113 ετών Φούζα Φουρούγια. Όταν η εντυπωσιακή περίπτωση Κάτο ήλθε στο φως, οι αρχές θέλησαν να ελέγξουν τη Φουρούγια και να δουν τι κάνει. Διαπίστωσαν ότι κανένας δεν ήξερε που ήταν. Η 79χρονη κόρη της, η οποία φερόταν να ζει με τη μητέρα της, δεν είχε ιδέα. Σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης, είπε ότι η τελευταία φορά που μίλησε με την μητέρα της ήταν το 1986 και ότι πιστεύει πως μετακόμισε στον αδελφό της, στην παρακείμενη επαρχία της Τσίμπα. Τέτοιες περιπτώσεις αποκαλύπτουν την κατάσταση των ηλικιωμένων στην Ιαπωνία, όπου το προσδόκιμο ζωής των γυναικών είναι στα 86,4 χρόνια και των ανδρών στα 79,5 χρόνια. Περισσότεροι από 40.000 Ιάπωνες έκλεισαν έναν αιώνα ζωής και πάνω από τα 65, είναι περίπου 30 εκατομμύρια άνθρωποι, σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού, ο οποίος μειώνεται από το 2005 μαζί με την εργατική δύναμη και μεσοπρόθεσμα, υπάρχει η απειλή της έλλειψης ειδικευμένων εργατών. Ανάμεσα στους παράγοντες που συνεισφέρουν στο ότι πολλοί Ιάπωνες φτάνουν σε μεγάλες ηλικίες, είναι η πρόοδος της γηριατρικής, ειδικά στη θεραπεία του καρκίνου, των καρδιοπαθειών και των εγκεφαλικών επεισοδίων, που αποτελούν τις πιο συχνές αιτίες θανάτου, η παραδοσιακή χαμηλή σε λιπαρά διατροφή τους και το γεγονός ότι ζουν σε μία ασφαλή και σχετικά πλούσια χώρα. Η σκοτεινή πλευρά όμως είναι ότι πολλοί από αυτούς είναι μόνοι στα γηρατειά. Παλαιότερα, οι νεότεροι έπαιρναν τους γονείς στα σπίτια τους, αλλά η τωρινή τάση είναι η επιστροφή στην «οικογένεια-πυρήνα», η οποία αφήνει πολλούς ηλικιωμένους μόνους. Η μετανάστευση σε μεγάλες πόλεις, όπως το Τόκιο, σήμανε ότι πολλοί ηλικιωμένοι μένουν στους τόπους καταγωγής τους. Πολλές περιοχές της χώρας κυριολεκτικά ξεκληρίζονται. Στις αγροτικές περιοχές, οι κοινωνικές υπηρεσίες, παραμένουν άθικτες και οι άνθρωποι βοηθούν ο ένας τον άλλο, η κατάσταση στις μεσαίου μεγέθους και στις μεγαλύτερες πόλεις, είναι διαφορετική. Οι συνθήκες τόσο του Κάτο, όσο και της Φουρούγια, παραμένουν ασαφείς. Οι υπεύθυνοι λένε ότι προσπάθησαν επανειλημμένα να επισκεφθούν τον Κάτο, αλλά οι συγγενείς τους δεν τους επέτρεπαν να μπουν στο σπίτι. Τους είχαν πει ότι ο γέρος δεν θέλει να δέχεται επισκέπτες και ότι αποσύρθηκε στο δωμάτιο του επειδή ήθελε να ζήσει το τελευταίο μέρος της ζωής του, ως «ζωντανός Βούδας» «Η κατάσταση πολλών γερόντων και το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς ζουν μόνοι τους, είναι ένα σοβαρό θέμα για τις αρχές», είπε ο υπουργός Υγείας ,Ακίρα Ναγκατσούμα. Η κυβέρνηση εξετάζει τώρα πώς να διασφαλίσει ότι οι τοπικές αρχές καταγράφουν πόσοι ηλικιωμένοι ζουν στην περιοχή τους. Επίσης πιστεύει ότι είναι σημαντικό να εξετάσει μέτρα που θα επιτρέπουν σε όσους ζουν πολλά χρόνια να συνεχίσουν να είναι ενταγμένοι στις κοινότητες τους. Σε ορισμένες αγροτικές περιοχές χρησιμοποιούνται μεγάφωνα για να γίνεται γνωστό στις αρχές ότι κάποιος ηλικιωμένος λείπει. Σε κάποιες κοινότητες τέτοιες ανακοινώσεις γίνονται κάθε μέρα.