Copyright © 2009 Ιατρικά Θέματα
Ιπποθεραπεία - Πως εφαρμόζεται και σε ποιές περιπτώσεις
Η ιπποθεραπεία, δηλαδή η θεραπεία με τη βοήθεια του αλόγου, βελτιώνει σημαντικά και σε πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό τη νοητική καθυστέρηση, εφαρμόζεται με απόλυτη επιτυχία σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, σε ασθενείς με βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, έχει σημαντικά αποτελέσματα διόρθωσης της κινητικότητας, έπειτα από εγκεφαλικό επεισόδιο, βελτιώνει τη βάδιση και την ισορροπία ατόμων με κινητικά προβλήματα, ενώ αυξάνει την κοινωνικοποίηση και την επικοινωνία όλων όσοι αντιμετωπίζουν νοητικά και κινητικά προβλήματα. Όλα αυτά είναι μερικά μόνο απʼ αυτά που μπορεί να προσφέρει η θεραπεία με το άλογο, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Επιστημονικής Εταιρείας Θεραπευτικής Ιππασίας και Ιπποθεραπείας Ελλάδας Γιάννη Νικολάου.
«Η εταιρεία αποτελείται αποκλειστικά από εξειδικευμένους επιστήμονες, όπως ειδικά εκπαιδευμένους φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ειδικούς παιδαγωγούς, ψυχολόγους και γιατρούς που έχουν παρακολουθήσει τον κύκλο των σπουδών, διάρκειας δύο ετών, και σήμερα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε όλα τα άτομα, που έχουν προβλήματα και επέλεξαν την αποκατάστασή τους με την ιπποθεραπεία», αναφέρει ο κ. Νικολάου.
Αν και η συγκεκριμένη μέθοδος δεν είναι καινούρια, καθώς και στην αρχαιότητα ο Ιπποκράτης (460-370 π.Χ) έκανε λόγο για την ιπποθεραπεία, ενώ υπήρξαν και πολλά ιατρικά κείμενα μεταξύ του 16ου-18ου αιώνα για τη θεραπεία που παρέχει το άλογο, εντούτοις στη Ελλάδα κάνει τα πρώτα της βήματα και βρίσκει παρθένο έδαφος σε άτομα με κινητικά και νοητικά προβλήματα.
Στο εξωτερικό τα πράγματα είναι καλύτερα, καθώς σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, Γερμανία, Βέλγιο, Σουηδία κ.ά. αποτελεί κομμάτι αποκατάστασης, αναγνωρισμένο από το εθνικό τους σύστημα υγείας. Έτσι οι συνεδρίες μέσω των ασφαλιστικών τους φορέων, συνταγογραφούνται κανονικά από τους γιατρούς και εφαρμόζονται από εξειδικευμένους, φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και ψυχολόγους.
Τα τελευταία χρόνια, η «δίψα» των Ελλήνων ειδικών στην ιπποθεραπεία ήταν τόσο μεγάλη, που έκαναν τεράστια άλματα στην απόκτηση γνώσης, καταλαμβάνοντας κορυφαίες θέσεις στην αποκατάσταση ατόμων που έχουν κινητικά και νοητικά προβλήματα.
«Στο τέλος Σεπτεμβρίου ως επικεφαλής μαζί με μια ομάδα συνεργατών μας θα πάμε στην Γαλλία για να διδάξουμε σε μεγάλο κέντρο τους τρόπους της ιπποθεραπείας, τα αποτελέσματά της, καθώς και τις μεθόδους που εφαρμόζουμε», αναφέρει ο κ. Νικολάου, που δίνει το στίγμα της θεραπείας για τον ασθενή:
«Καθʼ όλη την διάρκεια της μεθόδου- εξηγεί- ο ασθενής παραμένει παθητικός και δεν επιδρά καθόλου επί του αλόγου. Η θεραπεία επιδρά από τη μία πλευρά χαλαρωτικά επί του ασθενούς, δια μέσου των ρυθμικών κινήσεων του αλόγου που διαπερνούν το μυϊκό σύστημα του ανθρώπου, και από την άλλη, έχουμε μία ευεργετική-θεραπευτική επίδραση στην αισθητικότητα του ασθενούς, όπως και στη βελτίωση της ισορροπίας αυτού. Σʼ αυτό το σημείο θα πρέπει να επισημάνω ότι τα άλογα είναι ειδικά και έχουν ποιοτικό βάδισμα. Τα άλογα, επίσης, καταλαβαίνουν σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα και προσπαθούν να βοηθήσουν με κάθε τρόπο. Κατά τη διάρκεια της μεθόδου δίνονται πολλά ερεθίσματα στο άτομο, που εμείς από τη θέση μας καλούμαστε να τα αξιοποιήσουμε. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο κραδασμός του αλόγου βοηθάει σε νοητικό επίπεδο, βελτιώνει τη νοητική λειτουργία του εγκεφάλου και δίνει τα ερεθίσματα για να πραγματοποιηθούν οι κινήσεις. Η ιπποθεραπεία βελτιώνει τη νοητική καθυστέρηση, εφαρμόζεται με απόλυτη επιτυχία σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, σε ασθενείς με βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, διορθώνει τα προβλήματα μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο, βελτιώνει τη βάδιση και την ισορροπία ατόμων με κινητικά προβλήματα».
Ο κ. Νικολάου αναφέρει ότι στην Επιστημονική Εταιρεία, σήμερα, ασχολούνται 20 θεραπευτές για περίπου 100 παιδιά, που αντιμετωπίζουν κινητικά και νοητικά προβλήματα. «Οι θεραπείες μπορούν να ξεκινήσουν ακόμη και σε βρέφη. Ακόμη και παιδί 12 μηνών μπορεί να έχει συνεδρίες, αλλά και ενήλικες που αντιμετωπίζουν ακόμη και σκλήρυνση κατά πλάκας. Βάζοντας, επίσης, ένα πρόγραμμα, διαπιστώσαμε ότι δύο συνεδρίες την εβδομάδα είναι αρκετές, καθώς μέσα από έρευνες διαπιστώσαμε ότι η επιρροή του αλόγου διαρκεί στον ασθενή για 2-3 ημέρες. Φυσικά, υπάρχουν και παιδιά με βαριά προβλήματα που ακολουθούν καθημερινά συνεδρίες. Το κόστος γιʼ αυτούς που ακολουθούν δύο συνεδρίες την εβδομάδα είναι 150 ευρώ τον μήνα και σε περίπτωση που υπάρξουν περισσότερες το μήνα, τότε το κόστος της συνεδρίας ελαττώνεται. Σήμερα, δεν μπορούμε να μιλήσουμε ξεκάθαρα για ποσοστό επιτυχίας, γιατί κάθε περίπτωση είναι μοναδική και εξετάζεται ξεχωριστά».
Ο επικεφαλής της Επιστημονικής Εταιρείας, αναλύοντας τη θεραπευτική Ιππασία και την ιπποθεραπεία, εξηγεί: «Υπάρχουν τρεις βασικές περιοχές. Η πρώτη περιοχή είναι της φυσικοθεραπείας και της εργοθεραπείας. Η δεύτερη περιοχή είναι η περιοχή της ειδικής εκπαίδευσης της ψυχολογίας, αλλά και του λόγου και η τρίτη περιοχή ασχολείται με την εκπαίδευση ιππασίας, πάντα βέβαια για άτομα με ειδικές ανάγκες. Σε κάθε περιοχή, οι θεραπευτές εφαρμόζουν διάφορες μεθόδους θεραπείας, για να αντιμετωπίσουν με επιτυχία συγκεκριμένα περιστατικά. Από την άλλη, η ιπποθεραπεία έχει κι αυτή με τη σειρά της διάφορους τρόπους αντιμετώπισης, πάντα ανάλογα με το περιστατικό. Ένας από τους πιο γνωστούς είναι το Backriding, το οποίο εφαρμόζεται μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις, κατά την εφαρμογή του οποίου, ο θεραπευτής είναι κι αυτός πάνω στο άλογο με το παιδί».
Αναλύοντας τον παράγοντα ψυχολογία, ο κ. Νικολάου επισημαίνει πως «τα παιδιά, αλλά και οι ενήλικες που συμμετέχουν, λόγω του χώρου (αρένα) και του μέσου (άλογο), που χρησιμοποιούμε δεν αντιμετωπίζουν τις συνεδρίες σαν θεραπεία και έτσι δεν υπάρχει ψυχολογική κούραση ή άρνηση, παρότι η ιππασία είναι μια έντονη θεραπευτική δραστηριότητα». Κατʼ αυτόν τον τρόπο, σύμφωνα με τον ίδιο, οι συνεδρίες είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές, γιατί εκτός από ένα εξαιρετικά καλό μέσο αποκατάστασης, παράλληλα υπάρχει κι ένα ισχυρότατο κίνητρο.
Στο ίδιο μήκος κύματος για τις θετικές επιδράσεις της συγκεκριμένης θεραπείας μίλησε και η εργοθεραπεύτρια, εξειδικευμένη στην ιπποθεραπεία στο Western Michigan Unicersity, Γεωργία Παππά, η οποία αναφέρει: «Η κίνηση του αλόγου προσδίδει μια αρμονική συμμετρική κίνηση στο σώμα των παιδιών με αυτισμό, τα οποία έχουν μεγάλη δυσκολία στη συμμετρία και στην αισθητηριακή ολοκλήρωση. Το άλογο είναι ένα ζώο με το οποίο τα παιδιά έρχονται σε επαφή, μαθαίνουν να το φροντίζουν, να το οδηγούν. Όταν το παιδί με αυτισμό είναι πάνω στο άλογο, συμβαίνει μια μόνιμη μυϊκή προσαρμογή και θα πρέπει να ανταποκριθεί στην κίνηση του αλόγου για να μην πέσει κάτω. Οπότε, μέσα από την κίνηση του αλόγου έχουμε διεγέρσεις στο νευρικό σύστημα και ιδιαίτερα στο σύστημα, που είναι υπεύθυνο για την ισορροπία, τη μυική δύναμη, την οπτική αντίληψη. Επίσης, έχουμε διεγέρσεις σε όλο το σώμα. Το άλογο, όταν περπατά, κάνει ένα βηματισμό τεσσάρων χρόνων, κινεί το κεφάλι κι έτσι το παιδί, που είναι πάνω στο άλογο κρατώντας τα ηνία, μέσα από τις αρθρώσεις και τους υποδοχείς, βοηθιέται, βελτιώνοντας τη θέση και τη στάση του».