Το κάπνισμα αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα δημόσιας υγείας στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Εξαιτίας του καπνίσματος πεθαίνουν κάθε χρόνο: Σε όλο τον κόσμο 2.500.000 - 3.000.000 άνθρωποι Στην Ευρώπη 500.000 Στην Ελλάδα 15.000 - 17.000 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: 46% των αγοριών 41% των κοριτσιών 3ης τάξης Λυκείου Καπνίζει καθημερινά ή περιστασιακά 20% των αγοριών 16% των κοριτσιών Της 3ης τάξης του Γυμνασίου είναι ο επιπολασμός της χρήσης καπνού Απολογισμός θυμάτων καπνίσματος: 10 φορές περισσότεροι από τροχαία δυστυχήματα 150-200 φορές περισσότεροι απ?αυτούς των ναρκωτικών 300 φορές περισσότεροι απ?όσους οφείλονται στο AIDS Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι το κάπνισμα αποτελεί την υπ?αριθμόν 1 αιτία θανάτου που μπορεί να προληφθεί. Χάνει κανείς απ?τη ζωή του: 1 τσιγάρο a 5,5 min 20 τσιγάρα (1 πακ.) a 1h 40min Στο χρόνο a 1,6 χρόνια ζωής Στα 20 χρόνια a 2,7 χρόνια ζωής Στα 40 χρόνια a 5,5 χρόνια ζωής Η πιθανότητα του κινδύνου αυξάνεται γενικά, σε σχέση με: 1.Τον αριθμό των τσιγάρων την ημέρα 2.Τα χρόνια 3.Την ηλικία έναρξης 4.Το βαθμό που εισπνέουμε τον καπνό 5.Το χρόνο που τον κρατά μέσα του 6.Την περιεκτικότητα του καπνού σε πίσσα 7.Το κράτημα του τσιγάρου στο στόμα μεταξύ των εισπνοών καπνού 8.Το πόσο απ?το μήκος του τσιγάρου καπνίζεται Ο καπνός σε αεριώδη κατάσταση περιέχει: CO ?Οξείδια αζώτου Πτητικές νεοζαμίνες HCN και ακρολεΐνες Νικοτίνη (που είναι και πτητική) Καπνοαιθάλη (σε μικροσωματίδια) Η πίσσα (ό,τι απομένει αν αφαιρεθεί η υγρασία) Ερεθίζει βρογχικό βλεννογόνο και προκαλεί βήχα Σπασμό στους μικρούς βρόγχους a a παραγωγής βλέννας Η Νικοτίνη: a καρδιακή λειτουργία Συσπάσεις στεφανιαίων και περιφερειακών αρτηριών a Αρτηριακής πίεσης a Συγκολλητικότητας αιμοπεταλίων a πιθανότητα για απόφραξη a ελεύθερα λιπαρά οξέα & λιποπρωτεΐνες στο αίμα a προϋποθέσεις για απόφραξη αρτηριών CO: Δεσμεύει αιμοσφαιρίνη a παρεμποδίζει τη μεταφορά Ο2 στους ιστούς, κάτι σαν εσωτερική ασφυξία. Η ΝΙΚΟΤΙΝΗ ΕΊΝΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΦΑΡΜΑΚΙ Ανήκει στις εξαρτησιογόνες ψυχοτρόπες ουσίες με μεικτή εξάρτηση: ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ Η διακοπή της νικοτίνης προκαλεί στερητικό σύνδρομο σωματικό και ψυχικό: άγχος, αϋπνία, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη, και επιθυμία για κάπνισμα. Επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία Στην καρδιά και τα αγγεία. Στους πνεύμονες, το λάρυγγα, τους βρόγχους και την τραχεία. Σε διάφορα άλλα όργανα ή λειτουργίες του οργανισμού, άμεσα ή έμμεσα τόσο με το ενεργητικό όσο και με το παθητικό κάπνισμα. Ακόμα στην περίπτωση εγκύου γυναίκας, σοβαρά προβλήματα στο κυοφορούμενο έμβρυο. Καρκίνος στα εσωτερικά όργανα Καρκίνος του λάρυγγα 2-27 φορές περισσότερο Καρκίνος του οισοφάγου 2 Καρκίνος του στοματοφάρυγγα 1,3-13 φορές περισσότερο Καρκίνος ουροδόχου κύστεως. 1,6-5,3 φορές περισσότερο Καρκίνος παγκρέατος 2 Καρκίνος ήπατος 2 Καρκίνος νεφρών 1-5 φορές περισσότερο Καρκίνος μήτρας 1-3 φορές περισσότερο Αποφρακτική πνευμονοπάθεια Το κάπνισμα ευθύνεται για το 80-90% των θανάτων από αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Πνευμονικός καρκίνος Το 96,5% των περιπτώσεων καρκίνου των πνευμόνων αφορά χρόνιους καπνιστές. Με νεότερες μελέτες το 90% αποδίδεται στο άμεσο κάπνισμα. Ενώ το 7% στο παθητικό κάπνισμα. Γυναίκα και κάπνισμα Έρευνα μεταξύ 6194 γυναικών ? ιατρών στη Βρετανία, έδειξε: Έχασαν τα 7 χρόνια που ζούσαν περισσότερο απ?τους άντρες. Δεκαπλασιάστηκε γενικά η συχνότητα των στεφανιαίων νοσημάτων. Εικοσαπλασιάστηκε το έμφραγμα Η αιμορραγία του εγκεφάλου 6 φορές συχνότερα σε καπνίστριες, ενώ 22 φορές συχνότερα εάν παίρνουν το χάπι. Οι γυναίκες χάνουν την ποθητή φρεσκάδα Στις έγκυες γυναίκες: ?Πρόδρομος πλακούντας με αιμορραγίες ?Εμφράγματα ?Περισσότερες αποβολές ?Ελλειποβαρή νεογνά, συγγενείς ανωμαλίες,περιγεννητική θνησιμότητα. Παιδί & κάπνισμα 20-30% των νεογνών SGA 14% για πρόωρο τοκετό ?10% βρεφικών θανάτων Sudden death syndrome Μόνο το 30% των γυναικών που καπνίζουν σταματούν το κάπνισμα όταν πληροφορηθούν ότι είναι έγκυες. Καθυστέρηση στη σωματική ανάπτυξη, νοητική υστέρηση, αποβολή. a ωτίτιδας, Άσθμα Διπλασιασμός εισαγωγών στα νοσοκομεία a I.Q στα 6-7 Παθητικό Κάπνισμα Το 15% του καπνού από το τσιγάρο εισπνέεται από τον καπνιστή. Το υπόλοιπο 85% απελευθερώνεται στον αέρα. Επιπτώσεις (Γενικά) Ερεθισμός στα μάτια 70% Ενοχλήσεις στη μύτη 33% Βήχας 33% Πονοκέφαλος περίπου 33% Επιβάρυνση αλλεργικών εκδηλώσεων. Μείωση των αισθήσεων της όσφρησης και της γεύσης. Κόπωση και έλλειψη συγκέντρωσης. Ζαλάδα και ναυτία. a κινδύνου καρκίνου πνευμόνων στους μη καπνιστές. Βάζει σε κίνδυνο τα άτομα που υποφέρουν από αναπνευστικές παθήσεις & καρδιακά νοσήματα. Επιδεινώνει άσθμα & χρόνιες βρογχίτιδες. Θυμήσου όμως, με το κάπνισμα? σκεπτόμαστε πιο δύσκολα νυστάζουμε εύκολα κουραζόμαστε όταν τρέχουμε κολυμπάμε πιο δύσκολα ξεραίνεται το στόμα μας μυρίζει η αναπνοή μας αρρωσταίνουμε και τόσα άλλα?. Ελπιδοφόρα μηνύματα Με το σταμάτημα του καπνίσματος: Στο αναπνευστικό Οι πνευμονικές βλάβες υποχωρούν κατά 50% ενώ μετά 10 χρόνια είναι σαν να μη κάπνιζες ποτέ. Η αναπνοή γίνεται βαθύτερη, οι πνεύμονες γεμίζουν πλέον με αέρα. Η αντοχή στην κόπωση αυξάνεται και η επίδοση στα διάφορα αθλήματα βελτιώνεται Στην καρδιά και τα αγγεία Οι αρρυθμίες της καρδιακής λειτουργίας τίθενται υπό έλεγχο γρηγορότερα και ευκολότερα. Η επούλωση του εμφράγματος επιταχύνεται. Η υπέρταση ρυθμίζεται με λιγότερα φάρμακα, σε βραχύτερο χρονικό διάστημα. Η έκφραση του προσώπου γίνεται πιο ζωντανή, πιο νεανική, τα μάτια ξεθολώνουν, το μυαλό καθαρίζει. ?Feel free to say no? Το Σλόγκαν της Πανευρωπαϊκής Αντικαπνιστικής Εκστρατείας για την πρόληψη του καπνίσματος στην παιδική και εφηβική ηλικία. Να στραφούν 36,2 εκατομμύρια νέοι Ευρωπαίοι κατά του καπνίσματος μέσα από την ενημέρωση

* Η κυρία Σοφία Καραγιαννοπούλου - Κόγιου είναι Παιδίατρος, Διευθύντρια ΕΣΥ, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας - Παράρτημα Θεσσαλονίκης