Ντομάτες που μπορούν να μειώσουν σημαντικά τη συχνότητα αιμοκαθάρσεων των νεφροπαθών (ακόμη και στις δύο φορές μηνιαίως από δύο εβδομαδιαίως), χάρη στη χαμηλότερη περιεκτικότητά τους σε κάλιο και φώσφορο. Σιτηρά και ρύζι με χαμηλή γλουτένη, ώστε οι πάσχοντες από κοιλιοκάκη (σ.σ. δυσανεξία στη γλουτένη), δηλαδή περίπου το 3%-6% του ελληνικού πληθυσμού, να μπορούν να καταναλώνουν πιο άφοβα τον "άρτον τον επιούσιον". Τροφές πλούσιες σε "δότες" μεθυλίων (π.χ., σκόρδο, βασιλικός πολτός, αμύγδαλα, συκώτι, μπρόκολα, «σταμναγκάθι»), όπως το φολικό οξύ, που αν καταναλωθούν συστηματικά από εγκύους στις πρώτες ημέρες της κύησης αυξάνουν τις πιθανότητες για υγιείς μελλοντικούς ενήλικες... Οι παραπάνω είναι μερικές από τις δυνατότητες, που μπορούν να προσφέρουν στο μέλλον τα «εξειδικευμένα» τρόφιμα, μέσω της γονιδιωματικής τεχνολογίας και της «στοχευμένης» αγροτικής καλλιέργειας, αλλάζοντας τα δεδομένα σε διατροφή, γεωργία, μεταποίηση και εμπορία τροφίμων. Με δεδομένο ότι το 50% των καρκίνων έχουν επιγενετική βάση και άρα η πρόληψή τους θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθηθεί μέσω διατροφής, γίνονται σαφείς οι δυνατότητες που διανοίγονται. "Πρόκειται για τρόφιμα απευθυνόμενα σε συγκεκριμένες ομάδες καταναλωτών, που μάλιστα -μακροχρόνια- θα μπορούν να εξατομικευτούν και να παραλλάσσουν αναλόγως ηλικίας του ατόμου. Δεν πρόκειται για μεταλλαγμένα τρόφιμα", εξηγεί ο διευθυντής του Ινστιτούτου Αγροβιοτεχνολογίας (ΙΝΑ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), Αθανάσιος Τσαυτάρης. Σε ό,τι αφορά, π.χ, τα τρόφιμα χαμηλής γλουτένης, η λογική είναι απλή: "αν στην Ελλάδα καλλιεργούμε 100 ποικιλίες σιταριού, οι δύο διαπιστώσαμε ότι έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε γλουτένη. Ωστόσο, τελικά καταλήγουν όλες μαζί στον ίδιο μύλο και βγάζουν κοινό αλεύρι. Θα δουλέψουμε πάνω σε αυτές τις δύο ποικιλίες, ώστε να παράγουμε προϊόντα χαμηλής γλουτένης". Ο ίδιος σημείωσε ότι η γονιδιωματική τεχνολογία βάζει σε νέα βάθρα την παραγωγική διαδικασία, είτε πρόκειται για τη δημιουργία νέων ποικιλιών φυτών είτε για την καλλιέργεια και τη μεταποίηση. Εξειδικεύοντας στην περίπτωση των τροφίμων για εγκύους, εξήγησε ότι το έμβρυο δεν παίρνει μόνο τα χαρακτηριστικά του πατέρα και της μητέρας, αλλά επηρεάζεται και από γονίδια της δεύτερης, που "μεθυλιώνονται" (σ.σ. καθίστανται ανενεργά λόγω της διατροφής της γυναίκας στην κύηση). Τα "μεθύλια", κάτι σαν "τόνοι" στο "συντακτικό" του DNA, καθορίζουν από τις πρώτες ημέρες της κύησης, αν το έμβρυο θα προσβληθεί στη μετέπειτα ζωή του από διάφορες νόσους -από καρκίνο μέχρι σχιζοφρένεια. «Από το πιρούνι ...στο χωράφι» Κατά τον κ.Τσαυτάρη, αν μέχρι πρότινος, η ΕΕ επικεντρωνόταν στον έλεγχο της ποιότητας/ασφάλειας των τροφίμων από το χωράφι μέχρι το πιρούνι ("from farm to fork"), σήμερα οι προτεραιότητες έχουν αλλάξει: "στόχος είναι πλέον το …πιρούνι να καθοδηγεί το χωράφι, δηλαδή οι ίδιες οι ομάδες καταναλωτών (π.χ., διαβητικοί), να γνωστοποιούν τις ανάγκες τους και να παράγονται τα απαιτούμενα τρόφιμα", προσθέτει. Οπως δήλωσε ο κ.Τσαυτάρης, το ΕΚΕΤΑ/ΙΝΑ έχει ξεκινήσει τη χαρτογράφηση προϊόντων και περιοχών, ώστε στο πλαίσιο του Δικτύου ("Cluster") Βιοαγροδιατροφής, που έχει βάλει στα σκαριά, να ξεκινήσει μικροπαραγωγές-μικροκαλλιέργειες φυτικής παραγωγής, π.χ., ρυζιού στις Σέρρες. "Οι καλλιέργειες, που στόχος είναι να λειτουργήσουν πιλοτικά και επιδεικτικά, θα εφαρμοστούν σχεδόν σε όλη τη Β.Ελλάδα", συμπλήρωσε και πρόσθεσε ότι πρώτος κύριος στόχος του cluster είναι η «ταξινόμηση»-ομαδοποίηση καταναλωτών με ειδικές διατροφικές ανάγκες. Πόσο γρήγορα, όμως, θα φτάσουν τα εξειδικευμένα προϊόντα στο πιάτο των καταναλωτών; "Εμείς είμαστε έτοιμοι για το cluster. Αυτό που αναμένεται ακόμη είναι να εγκριθεί η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2007-2013", διευκρινίζει ο κ.Τσαυτάρης, που μίλησε χτες σε εκδήλωση-συνάντηση εργασίας, στο πλαίσιο του έργου RAF-REGIONS. Την εκδήλωση διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Β.Ελλάδος (ΣΒΒΕ), σε συνεργασία την Περιφέρεια Κ.Μακεδονίας, το ΙΝΑ/ΕΚΕΤΑ και την ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΕ. Στην Κ.Μακεδονία το 70% της έρευνας για τρόφιμα στην Ελλάδα Στην Κεντρική Μακεδονία διεξάγεται το 70% της έρευνας, που πραγματοποιείται στην Ελλάδα στον τομέα των τροφίμων, σύμφωνα με τον συντονιστή του «RAF REGIONS», Νίκο Γιαννουλίδη της «ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΕ». Ο ίδιος γνωστοποίησε ότι οι δράσεις του “RAF REGIONS” θα κορυφωθούν στις αρχές Μαρτίου, με ευρωπαϊκή διημερίδα στη Θεσσαλονίκη, ενδεχομένως παράλληλα με την έκθεση BIOLOGICA. Το έργο (www.raf-regions.eu.), διάρκειας 30 μηνών, ξεκίνησε τον Φεβρουάριο 2008. Xρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Περιφέρειες της Γνώσης» (7ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο) και στόχο έχει να βελτιώσει τη συνολική δυναμικότητα της αγροδιατροφής-αγροτικής οικονομίας. Στο έργο μετέχουν οι περιφέρειες Κ.Μακεδονίας, Πούλια (Ιταλία) και Πάζαρτζικ (Βουλγαρία), επιχειρηματικοί σύνδεσμοι, ερευνητικοί οργανισμοί και τεχνολογικοί σύμβουλοι.