Προβιοτικά, πρεβιοτικά και συμβιοτικά σ' ένα καινοτόμο μοντέλο

του Δρ. Ιωάννη Τολιόπουλου, Μοριακού Βιολόγου, Φυσιολόγου, Ανοσολόγου της Αναπαραγωγικής Ιατρικής

Τα προβιοτικά (“καλά βακτήρια”), τα πρεβιοτικά (διεργείρουν την ανάπτυξη βακτηρίων) και τα συμβιοτικά (συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα των δυο προηγούμενων) που είναι απαραίτητα για την υγεία και τη ζωτικότητα του οργανισμού θα μπορούσαν να συνυπάρξουν σε ένα νέο καινοτόμο μοντέλο;

Τι είναι τα προβιοτικά;

Τα προβιοτικά είναι ειδικές καλλιέργειες «καλών βακτηρίων» που αποκαθιστούν την υγεία και τη ζωτικότητα του οργανισμού. Πώς;

  • Επηρεάζοντας θετικά το ανοσοποιητικό σύστημα

  • Αποκαθιστώντας την εντερική χλωρίδα του οργανισμού

  • Προάγοντας την περισταλτική κίνηση του εντέρου

  • Βοηθώντας τον οργανισμό σε περιπτώσεις στομαχικών διαταραχών

  • Βελτιώνοντας τη διατροφική ισορροπία με την παροχή των απαραίτητων αμινοξέων και φυσικών βιταμινών

Τι είναι τα πρεβιοτικά;

Τα πρεβιοτικά είναι διατροφικά συστατικά που διεγείρουν την ανάπτυξη βακτηρίων στο γαστρεντερικό σύστημα (GI tract). Η ινουλίνη είναι ένα πρεβιοτικό το οποίο συνεισφέρει στην αύξηση του πληθυσμού των “καλών βακτηρίων” μέχρι και 10 φορές. Προσθέτοντας έναν τέτοιο πρεβιοτικό παράγοντα σε ένα προβιοτικό προϊόν, η αύξηση των κυττάρων (καλών βακτηρίων) μπορεί να φτάσει στα πολλά δισ., με αποτέλεσμα να δημιουργήσει μια σταθερή αποικία “φιλικών” βακτηριδίων στο έντερο και να θωρακίσει τον ανθρώπινο οργανισμό σε μέγιστο επίπεδο.

Επιπλέον, το γενικό επίπεδο της υγείας μας εξαρτάται από την υγιή και μεγάλη ποσοστιαία χλωρίδα που πρέπει να έχει σε φιλικά βακτήρια (microflora), το γαστρεντερικο σύστημα και την ικανόητά τους να ελέγχουν τα βλαβερά βακτήρια και να βοηθούν στη λήψη διατροφικών στοιχείων, ώστε να ρυθμίζεται η φυσιολογία του εντέρου.

Τα πρεβιοτικά παρέχουν, μακράν, το ισχυρότερο ευεργετικό αποτέλεσμα στο γαστρεντερικό σύστημα σε σχέση με τα καθιερωμένα προβιοτικά.

Τι είναι η ινουλίνη; Υπάρχει σε όλα τα προβιοτικά προϊόντα;

΄Οχι! Η ινουλίνη βρίσκεται σε πρεβιοτικά προϊόντα. Είναι ένα φυσικό προϊόν που βρίσκεται στις ρίζες βοτάνων και τροφή για τα “καλά” βακτήρια στο γαστρεντερικό σύστημα.

Μελέτες αποδεικνύουν ότι η ινουλίνη μπορεί να αυξήσει την απορροφητικότητα του ασβεστίου (σημαντικό στοιχείο ειδικά για γυναίκες και παιδιά) κατά 18%.

Ο Lac. Bulgaricus ήταν από τους πρώτους γαλακτομήκυτες με τα καλύτερα προβιοτικά χαρακτηριστικά. (C. G. Vinderola, J.A. Reinherimer – Food Research int. 2003). Ήταν πιο αποτελεσματικός από τον Lac. acidophilus στην ενίσχυση των επιπέδων των ανοσοσφαιρινών στο βλεννογόνο των βρόγχων (M. De Budeguer & Perdigon – Food & Agricultural Immunology1999).

Το συγκεκριμένο στέλεχος Lac. Bulgaricus (L.b.) μπορεί να αναπαράγεται κάθε 20 λεπτά και να δημιουργεί αποικίες στο βλεννογόνο του εντέρου, συνθέτοντας βιολογικά δραστικές ουσίες και ζωτικά ένζυμα για περίοδο 10 έως 12 ημερών. Μετά τις 12 ώρες, ένα κύτταρο του (L.b.) μπορεί να αναπαράγει τον εαυτό του για πάνω από 68 δισ. βακτήρια.

Τι είναι τα συμβιοτικά;

Τα «συμβιοτικά» είναι λειτουργικά τρόφιμα που συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα και των προβιοτικών και πρεβιοτικών τροφίμων. Τα συμβιοτικά τρόφιμα συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα και των δύο προσθέτων, ενώ παράλληλα εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι τα πρεβιοτικά αποτελούν θρεπτικό υπόστρωμα για συγκεκριμένα προβιοτικά. Οπότε και επιτυγχάνεται η επιβίωση των συγκεκριμένων αλυσίδων μικροβίων, με τελικό σκοπό την αποικία τους στο παχύ έντερο.

Υπάρχουν μέχρι σήμερα ενδείξεις που εισηγούνται ότι τα προβιοτικά, πρεβιοτικά και συμβιοτικά ίσως βοηθούν στις ακόλουθες παθολογικές καταστάσεις, φλεγμονές ή ασθένειες:

1. Διάρροια: Στις περιπτώσεις που εκδηλώνεται διάρροια μετά από θεραπεία με ορισμένα αντιβιοτικά, τα προβιοτικά πιθανόν να βοηθούν, όπως επίσης και μετά από μόλυνση με ροταϊό.

2. Σπαστική κολίτιδα (σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου).

3. Νόσος Crohn.

4. Ελκώδης κολίτιδα. Στις φλεγμονώδεις ασθένειες του εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn, οι πάσχοντες βιώνουν συμπτώματα, όπως οξεία διάρροια, εμετό και κοιλιακό πόνο. Οι φλεγμονώδεις ασθένειες του εντέρου πιστεύεται ότι προκαλούνται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά αρνητικά σε συγκεκριμένα βακτήρια του γαστρεντερικού σωλήνα, προκαλώντας φλεγμονή στο έντερο.

5. Έλκος στο στομάχι. Τα προβιοτικά πιθανόν να βοηθούν στην καταπολέμηση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού που προκαλεί γαστρίτιδα, έλκος στο πεπτικό σύστημα και, στη χειρότερη περίπτωση, καρκίνο.

6. Στις μολυσματικές νόσους του εντέρου, μείωση της διάρκειας της λοίμωξης ιδιαίτερα με το μικρόβιο Clostridium difficile.

7. Μετά από χειρουργική επέμβαση του παχέος εντέρου, πρόληψη και θεραπεία της φλεγμονής που προκύπτει.

8. Δυσανεξία στη λακτόζη.

9. Πρόληψη καρκίνου του εντέρου.

10. Τερηδόνα και ουλίτιδα.

11. Για την πρόληψη και θεραπεία των μυκητιάσεων του γυναικείου κόλπου. Χρήσιμα φαίνεται να είναι τα προβιοτικά σε κάθε γυναίκα που παρουσιάζει επαναλαμβανόμενα επεισόδια με γυναικολογικές λοιμώξεις (κολπίτιδα, τραχηλίτιδα), ή ουρολογικές λοιμώξεις (κυστίτιδα).

12. Για την πρόληψη και θεραπεία των ουρολοιμώξεων.

13. Για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης, μείωση του κινδύνου υποτροπής της νόσου. Σημαντικά είναι τα αποτελέσματα από έρευνες που δείχνουν ότι η κατανάλωση προβιοτικών συνδέεται με τη μειωμένη δραστικότητα των ενζύμων που μετατρέπουν προκαρκινογόνες ουσίες σε καρκινογόνες.

14. Για την πρόληψη του εκζέματος στα παιδιά.

15. Τα προβιοτικά συστήνονται σε περιπτώσεις χρήσης αντιβιοτικών. Τα αντιβιοτικά είναι χημικές ουσίες που σκοτώνουν συγκεκριμένα είδη μικροοργανισμών. Παρόλο που στοχεύουν στην καταπολέμηση κάποιου βλαβερού μικροοργανισμού, καταστρέφουν παράλληλα και τη χλωρίδα του εντέρου. Τα προβιοτικα, αναμφισβήτητα, μπορούν να προλάβουν, ακόμα και να αντιμετωπίσουν, την προκαλούμενη από τα αντιβιοτικά, διάρροια.

16. Τέλος, ενδιαφέρουσες μελέτες δείχνουν ότι ενδεχομένως ορισμένα βακτήρια του εντέρου να παχαίνουν και ότι κάποια  προβιοτικά μπορεί να βοηθούν στο αδυνάτισμα.

17. Αύξηση της απορρόφησης ιχνοστοιχείων από τον οργανισμό (απορρόφηση μαγνησίου και ασβεστίου.

18. Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού σε λοιμώξεις του εντέρου.

Ένα πατενταρισμένο καινοτομικό μοντέλο που συνδυάζει όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με προβιοτικά, πρεβιοτικά και συμβιοτικά εκφράζεται από την ελβετική φόρμουλα με το όνομα Probioflor® και Probioflor plus®.

Οι συγκεκριμένες φόρμουλες έχουν παρασκευαστεί σε οικολογικά προστατευμένες περιοχές, απ' όπου τα ωφέλιμα βακτήρια συλλέγονται, έχουν υποστεί τις απαραίτητες κλινικές μελέτες και αποτελούν το νέο σύγχρονο μοντέλο παραγωγής προβιοτικών με όλες τις απαραίτητες προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Βιβλιογραφία

Gibson GR, Roberfroid MB. Dietary modulation of the human colonic microbiota: introducing the concept of prebiotics. J. Nutr. 1995. Jun;125(6):1401-12.

Tannock, GW. Probiotics and prebiotics. Where are we going? Norfolk, UK: Caister Acad Press 2002.

Hickson M, D'Souza AL, Muthu N, Rogers TR, Want S, Rajkumar C, and Bulpitt CJ. Use of probiotic Lactobacillus preparation to prevent diarrhoea associated with antibiotics: randomised double blind placebo controlled trial. BMJ. 2007. 14;335(7610):80.

Isolauri, E. Probiotics: Effects on Immunity, Am. J. Clin. Nutr. 2001. 73: 444S-450S.

Johns P, Pereira SL, Leonard AE, Mukerji P, Shalwitz RA, Dowlati L, Phillips RR, Bergana MS, Holton JD, and Das T. Cytoprotective agent in Lactobacillus bulgaricus extracts. Curr. Microbiol. 2007. 54(2):131-5.

Wollowski I, Rechkemmer G, Pool-Zobel BL. Protective role of probiotics and prebiotics in colon cancer.Am. J. Clin. Nutr. 2001. 73(2 Suppl):451S-455S.

Lin MY, and Yen CL. Antioxidative ability of lactic acid bacteria. J. Agric. Food. Chem. 1999. 47(4):1460-6.

Saide JA, and Gilliland SE. Antioxidative activity of lactobacilli measured by oxygen radical absorbance capacity. J. Dairy Sci. 2005. 88(4):1352-7.